Medycyna niekonwencjonalnaZdrowie

Jakie cenne właściwości posiada miód?

Miód odznacza się szczególnymi prozdrowotnymi właściwościami dzięki bioaktywnym substancjom. Największy udział w żywieniu człowieka przypisuje się jego bakteriobójczym i przeciwutleniającym właściwościom.

Właściwości antybiotyczne

Miód zawdzięcza swoje właściwości dzięki, obecności właściwym czynnikom fizykochemicznym oraz substancjom bioaktywnym zawartym w swoim składzie. Wśród grup związków cechujących się szczególnymi antybakteryjnymi właściwościami zalicza się lizozym, który jest białkiem wprowadzanym przez pszczoły do miodu.  Najdokładniej zostały poznane właściwości antybakteryjne spowodowane występowaniem w miodzie ditlenku wodoru (H2O2), w wyniku przeciwstawnego działania enzymów – oksydazy glukozowej i katalazy.

Enzymy to substancje białkowe obecne w miodach, pochodzą głównie z gruczołów pszczół, a w mniejszym stopniu z pyłku kwiatowego oraz ze spadzi.

Oksydaza glukozowa jest enzymem, który ma duże znaczenie dla składu chemicznego miodu. Przyspiesza ona utlenianie glukozy w miodzie do glukonolaktonu, który łącząc się z wodą daje kwas glukonowy i ditlenek wodoru. Ten drugi produkt, choć nazwa brzmi dość obco, to po prostu woda utleniona, która ma silne właściwości bakteriobójcze i antyseptyczne.

Reakcja rozkładu glukonolaktonu w naturalnym miodzie przebiega dość wolno, aby  ten proces przyspieszyć, należy rozpuścić miód w wodzie. Wtedy aktywność bakteryjna takiego miodu będzie kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt razy wyższa niż w przypadku miodu nierozcieńczonego.

Miód wykazuje dużą skuteczność w uniemożliwianiu rozwoju bakterii chorobotwórczych.

Właściwości antybiotyczne miodu sprawiają, że coraz częściej ludzie sięgają po ten naturalny produkt leczniczy. Szczególną aktywność bakteriobójczą wśród polskich miodów odmianowych wykazują miody gryczane, lipowe, a także spadziowe. Niższą aktywnością cechują się miodu akacjowe i rzepakowe.

Najwyższą aktywność inhibinową w polskich miodach odmianowych wykazują miody ze spadzi iglastej oraz nektarowe: gryczany i lipowy. Natomiast niską aktywnością inhibinową wykazują miody akacjowe, rzepakowe, wrzosowe.

Lizozym należy do enzymów ograniczających rozwój drobnoustrojów w miodach.

Lizozym jest odporny na ogrzewanie oraz niskie pH, natomiast wrażliwy na światło. Lizozym doprowadza do rozkładu ścian komórkowych głównie bakterii Gram-dodatnich.

Lizozym dostaje się do miodu z organizmu pszczół, gdzie wytwarzany jest przez ich gruczoły ślinowe. Jego poziom nie zależy od pochodzenia botanicznego ani od okresu przechowywania miodu, ale od tempa produkcji miodu. W przypadku obfitego wydzielania nektaru przez rośliny, pszczoły nie nadążają z produkcją enzymu, przez co nie jest on dodawany do miodu. Świadczy to o konieczności systematycznego zbioru nektaru przez pszczoły, ponieważ podnosi to poziom lizozymu w miodzie, zwiększając jego właściwości antybiotyczne.

Katalaza, będąc enzymem pochodzenia roślinnego, występującym najczęściej w pyłku kwiatowym, również przenoszonym przez pszczoły w przeciwieństwie do oksydazy glukozowej przyczynia się do rozkładu nadtlenku wodoru wpływając na obniżenie właściwości bakteriobójczych miodu.

  • Właściwości fizyczne również maja wpływ na właściwości antybiotyczne miodu.
  • Czynnikiem, który wpływa na tę właściwość jest m.in. wysokie ciśnienie osmotyczne wywołane dużym stężeniem cukrów w miodzie.
  • Swoją bakteriobójczą właściwość zawdzięcza także niskiemu pH w granicach pH=4.
  • Niska kwasowość miodu spowodowana jest m.in. występowaniem dużej zawartości kwasów organicznych.
  • Najaktywniejszą odmianą miodu o właściwościach antybiotycznych jest Nowozelandzki miód Manuka. Pochodzi on z nektaru drzewa herbacianego z gatunku Leptospermum spp. Stwierdzono, że nawet jego 5% roztwór potrafi całkowicie zniszczyć drobnoustroje.
  • Miód Manuka swoją aktywność zawdzięcza m.in. wysokiej zawartości methyloglyoxalu wynoszącą nawet do 1000 mg/kg, natomiast wartość około 400 mg/kg przyczynia się do wyginięcia szkodliwych bakterii.

Właściwości antyoksydacyjne

Związki o charakterze przeciwutleniającym mają stanowić układ ochronny ustroju człowieka. Występujące w miodzie związki fenolowe są grupą związków będących pochodnymi węglowodorów aromatycznych. Mogą występować w postaci kwasów fenolowych lub także jako związki flawonoidowe, które przedostają się do miodu wraz z pyłkiem kwiatowym.

  • Fenolokwasy zawarte w miodzie wykazują zróżnicowaną aktywność biologiczną w organizmie ludzkim. Między innymi przyczyniają się do zmiatania wolnych rodników, chelatowania jonów metali, zmiany aktywności enzymów i dostępności białka.
  •  Natomiast zawarte w miodach flawonoidy dzięki korzystnemu mechanizmowi biologicznemu, silnie wpływają na cenne właściwości miodu. Mając działanie przeciwutleniające mają zdolność hamowania enzymów jak np. lipooksygennaz, mieloperoksydaz. Doprowadzając w ten sposób do zmniejszenia tworzenia się wolnych rodników.
  • Dzięki zawartości flawonoidów miód hamuje procesy miażdżycowe hamując aktywność płytek krwi, dlatego też zalecany jest do konsumpcji. Bezpieczeństwo spożywania flawonoidów a tym samym miodów nie wywołuje niepożądanych objawów ze strony układu pokarmowego. Naturalne pochodzenie tych związków w miodzie przyczynia się do wykorzystywania w medycynie niekonwencjonalnej.
  • Spożywane w miodzie flawonoidy wpływają m.in. na hamowanie powstawania reaktywnych form tlenu, redukowanie jonów metali przejściowych, wychwytywanie amino rodnika ponadtlenkowego, rodników nadtlenowych oraz przerywają reakcje wolnorodnikowe zabezpieczając przed peroksydacją lipidów.
Bibliografia:

1.  Ellnain – Wojtaszek M., Produkty pszczele – cenne leki medycyny. Wydawnictwo: Sądecki Bartnik. 1998.

2. Habryka C. Jakość handlowa miodu. W: Szymański E.M. (red.). Współczesne uwarunkowania działalności gospodarstw pasiecznych. Górnołużyckie Stowarzyszenie Pszczelarzy w Zgorzelcu, Zgorzelec 2014b, 111-124.

3. Hołderna-Kędzia E., Kędzia B. Badania nad przeciwutleniającymi właściwościami miodu pszczelego. Acta Agrobotanica 2006, 1, 59, 265-269.

4. Juszczak L., Gałkowska D., Ostrowska M., Socha R.  Antioxidant activity of honey supplemented with bee products. Natural Product Research 2015, 30, 12, 1436–1439.

5. Stary M., Kowalski S. Miód – jego właściwości żywieniowe i zdrowotne. Zdrowy Styl Życia 2010, 1, 14-18.

6. Wojtyczka R. D., Kubina R., Kabała – Dzik A., Bułdak R.J. Antibacterial activity of ethanol extract of propolis. Annales Academiae Medicae Silesiensis. 2012, 66, 2,  39–48.

Powiązane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Back to top button

Wybierz który hotel ci odpowiada
Musisz wybrać termin który chcesz zarezerwować. Oprócz tego możesz także zadać pytania lub dodać coś od siebie.

Wymień 100 punktów na 1 warrant