Witamina A to rozpuszczalny w tłuszczach składnik odżywczy. Jest to zbiorcze określenie kilku związków organicznych sklasyfikowanych jako retinoidy. Należą do nich retinol, beta-karoten, akseroftol i prowitamina A. W roślinach witamina A występuje w postaci karotenoidów, natomiast w organizmie człowieka magazynowana jest w wątrobie i tkance tłuszczowej w postaci retinolu. Ten ważny składnik odżywczy ma długą historię medyczną, a starożytni Egipcjanie, Grecy i Rzymianie leczyli nią (na długo przed jej odkryciem), ślepotę nocną lub ślepotę zmierzchową, spożywając wołową, bądź wieprzową wątrobę.
Rola witaminy a w organizmie
Witamina A jest kluczowym elementem w utrzymaniu Naszego ogólnego stanu zdrowia. Odgrywa znaczącą rolę w widzeniu, wzroście i regulacji wzrostu tkanek i komórek. Ta potężna witamina ma również właściwości przeciwnowotworowe, wzmacnia układ oddechowy przed bakteriami i wirusami, wzmacnia układ odpornościowy i zapobiega infekcjom. Działa również na utrzymanie zdrowej skóry, włosów i paznokci poprzez wspieranie prawidłowego funkcjonowania komórek i regulację stanu błon komórkowych.
Witamina A i jej zdrowotne właściwości!
Zalety niezbędnego składnika odżywczego, witaminy A, dla zdrowia jednostki są wielorakie. Eliminuje wolne rodniki, i jest niezbędna dla ogólnego systemu antyoksydacyjnego organizmu.
Właściwości przeciwutleniające przypisuje się karotenoidom prowitaminy A, a mianowicie beta-karotenowi, alfa-karotenowi i beta-kryptoksantyny, z których wszystkie służą jako prekursory witaminy A.
W 2010 roku Pharmacognosy Reviews opublikowało badania wskazujące, że karotenoidy zwalczają zagrożenie ze strony wolnych rodników. Te wysoce reaktywne cząsteczki mogą prowadzić do stresu oksydacyjnego, który jest powiązany z występowaniem chorób przewlekłych, takich jak rak, cukrzyca, pogorszenie funkcji poznawczych i choroby serca. Badania, takie jak te opisane w Oxidative Medicine and Cellular Longevity w 2017 r., potwierdziły takie twierdzenia.
Rola witaminy A w organizmie naukowym okiem
Raport badawczy z 2015 roku opublikowany przez JAMA Ophthalmology wykazał, że beta-karoten może pełnić podwójną funkcję, nie tylko zapobiegając ślepocie nocnej, ale także spowalniając degenerację wzroku, która często jest problemem związanym z wiekiem.
W krajach rozwiniętych główną przyczyną ślepoty jest związane z wiekiem zwyrodnienie plamki żółtej (AMD). Jego etiologia pozostaje nieuchwytna, ale Survey of Ophthalmology opublikowało w 2000 roku badania, które potwierdzają pogląd, że stres oksydacyjny jest odpowiedzialny za uszkodzenie komórek siatkówki prowadzące do tego stanu.
Badania przeprowadzone w 2001 roku i opublikowane w Archives of Ophthalmology wykazały, że suplement przeciwutleniający zawierający beta-karoten, podawany osobom w wieku 50 lat i starszym z zaburzeniami widzenia, zmniejsza prawdopodobieństwo zaawansowanego zwyrodnienia plamki żółtej o 25%. Niedawno przeprowadzony przegląd Cochrane wykazał, że przyjmowanie samych suplementów beta-karotenu nie jest wystarczające, aby powstrzymać lub spowolnić pogorszenie widzenia wynikające z AMD.
Niedobór witaminy A – sprawdź co Ci grozi!
Diety bogate w karotenoidy wiążą się ze zmniejszonym ryzykiem wielu dolegliwości, takich jak choroby serca, rak płuc i cukrzyca. Zachowanie zdrowia oczu i zapobieganie zwyrodnieniu plamki żółtej należą do kluczowych korzyści płynących z włączenia witaminy A do diety.
Aby utrzymać zdrowy wzrok, organizm polega na wystarczającej dawce witaminy A. Ten niezbędny składnik odżywczy odgrywa znaczącą rolę w przekształcaniu światła w sygnał elektryczny, który mózg może zinterpretować. Niewystarczający poziom witaminy A prowadzi do kurzej ślepoty, co często jest początkowym objawem niedoboru i objawia się trudnością z widzeniem w ciemności.
Brak witaminy A – kluczowego składnika barwnika rodopsyny, może powodować ślepotę nocną. Rodopsyna znajduje się w siatkówce i ma wysoką wrażliwość na światło. Osoby z tym schorzeniem mają normalne widzenie w ciągu dnia, ale ich zmniejszona zdolność postrzegania światła o niższym natężeniu prowadzi do upośledzenia widzenia w ciemności.
Niedobór witaminy A a nowotwór? Zapoznaj się z najnowszą korelacją badaczy!
Badania sugerują, że witamina A może mieć działanie ochronne przed niektórymi rodzajami raka. Niekontrolowany wzrost lub podział nieprawidłowych komórek jest tym, co charakteryzuje początek raka. Naukowcy są zaintrygowani potencjalnym związkiem między witaminą A, wzrostem komórek i zapobieganiem nowotworom ze względu na kluczową rolę tej witaminy w rozwoju komórek.
Kilka badań obserwacyjnych, w szczególności te opublikowane w Annals of Hematology (2017) i Gynecologic Oncology (2012), wykazało, że wzrost spożycia beta-karotenu, formy witaminy A, był skorelowany ze zmniejszonym ryzykiem różnych nowotworów, takich jak chłoniak Hodgkina, rak szyjki macicy, rak płuc i rak pęcherza moczowego.
Czy witamina A w produktach pochodzenia zwierzęcego jest najlepsza?
Wiadomo, że roślinne źródła witaminy A zmniejszają ryzyko zachorowania na raka. Z drugiej strony, według badania z 2015 roku opublikowanego w Archives of Biochemistry and Biophysics, żywność pochodzenia zwierzęcego zawierająca aktywne formy witaminy A nie wydaje się oferować takich samych korzyści.
Podobnie badanie opublikowane w Journal of the National Cancer Institute w 1999 roku wykazało, że suplementy witaminy A nie wykazywały takich samych korzystnych wyników. Badania wskazują, że suplementy beta-karotenu mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia palaczy. Według badań opublikowanych w Nutrition and Cancer w 2009 roku, palacze, którzy przyjmowali suplementy beta-karotenu, mieli większe prawdopodobieństwo zachorowania na raka płuc.
Chociaż korelacja między ryzykiem zachorowania na raka a ilością witaminy A w organizmie nie jest jeszcze w pełni poznana, kluczowe znaczenie ma uzyskanie wystarczającej ilości witaminy A ze źródeł roślinnych do zdrowego podziału komórek. Zgodnie z badaniem opublikowanym w BioMed Research International w 2015 roku, może to zmniejszyć ryzyko wystąpienia określonych rodzajów raka.
Niska odporność jako objawy niedoboru witaminy A
Optymalnemu funkcjonowaniu układu odpornościowego sprzyja witamina A, która wyzwala reakcje ochronne przed chorobami i infekcjami. Limfocyty B i T, kluczowe komórki w mechanizmach odpowiedzi immunologicznej, powstają przy pomocy witaminy A. Według raportu z 2012 roku w Proceedings of the Nutrition Society, niższy poziom tego konkretnego składnika odżywczego może powodować wzrost cząsteczek prozapalnych. To z kolei utrudnia ogólną reakcję i zdolność układu odpornościowego do skutecznego funkcjonowania.
Czy niegroźny nadmiar witaminy A łagodzi trądzik?
Prawdopodobieństwo wystąpienia trądziku można zmniejszyć poprzez zwiększenie spożycia witaminy A. Trądzik jest powszechnym, uporczywym schorzeniem skóry charakteryzującym się bolesnymi pryszczami i zaskórnikami, które zwykle pojawiają się na klatce piersiowej, plecach i twarzy osób dotkniętych chorobą. Jest to choroba zapalna skóry. Kiedy martwa skóra blokuje gruczoły łojowe, pojawiają się pryszcze. Gruczoły te, które mogą znajdować się w mieszkach włosowych na skórze, wytwarzają sebum, oleistą i woskowatą substancję, która utrzymuje nawilżenie i wodoodporność skóry.
Fizyczna nieszkodliwość przeczy znaczącemu wpływowi trądziku na zdrowie psychiczne, w tym na niską samoocenę, niepokój i depresję – zgodnie z badaniem dermatologii klinicznej, kosmetycznej i badawczej z 2016 r. Jednak udział witaminy A w powstawaniu i leczeniu trądziku pozostaje niejednoznacznie określony. Badania wykazały, że brak witaminy A, jak podkreślono w Journal of Nutrition & Food Sciences z 2015 r., może zwiększać szanse na rozwój trądziku. Dzieje się tak, ponieważ taki niedobór może wywołać nadprodukcję keratyny, białka znajdującego się w mieszkach włosowych. Ten nadmiar keratyny z kolei może utrudnić usuwanie martwych komórek skóry z mieszków włosowych, które mogą tworzyć blokady w skórze i zwiększać ryzyko trądziku.
Leki na receptę zawierające witaminę A są obecnie dostępne jako lekarstwo na trądzik. Jeśli zmagasz się z ciężkim trądzikiem, doustne retinoidy, takie jak izotretynoina, są jedną ze skutecznych opcji leczenia. Należy jednak pamiętać, że przyjmowanie tego leku może powodować poważne działania niepożądane. Izotretynoinę należy stosować wyłącznie pod ścisłym nadzorem lekarza.
Rola witaminy A w organizmie dla prawidłowego rozwoju płodu
Witamina A ma fundamentalne znaczenie zarówno dla rozwoju płodu, jak i płodności. Wystarczający poziom witaminy A ma kluczowe znaczenie dla utrzymania optymalnego zdrowia reprodukcyjnego i wspierania typowego rozwoju płodu w czasie ciąży. Jak zacytowano w publikacji Nutrients z 2011 r., samce szczurów wykazywały objawy niepłodności, gdy brakowało witaminy A, co utrudniało rozwój plemników. W badaniu stwierdzono również, że niedobór witaminy A u samic może obniżyć jakość jaj i utrudniać implantację w macicy.
Jeśli chodzi o przyszłe matki, witamina A odgrywa istotną rolę w tworzeniu i dojrzewaniu kilku ważnych narządów i układów ich nienarodzonego dziecka, a mianowicie układu nerwowego, szkieletowego i sercowo-naczyniowego, a także oczu, nerek, płuc i trzustki.
Badania przeprowadzone w 1997 r., takie jak przeprowadzone w Archives de Pédiatrie, potwierdzają, że chociaż nadmiar witaminy podczas ciąży może być szkodliwy dla rozwijającego się płodu i powodować wady wrodzone, występuje on rzadziej niż brak witaminy A. Wiele organów ds. zdrowia zaleca kobietom w ciąży unikanie pokarmów o wysokim poziomie witaminy A, w tym wątróbki i pasztetu, a także suplementów witaminy A.
Nadmiar witaminy A, a ryzyko złamań – czy warto ją przedawkować?
Chociaż niedobór witaminy A jest powszechnie związany z problemami zdrowotnymi kości, nie jest to jedyny czynnik, który należy wziąć pod uwagę. Według badania z 2013 roku opublikowanego w Journal of Clinical Densitometry, nadmierne spożycie witaminy A wiąże się również z wyższym ryzykiem złamań. Chociaż badania obserwacyjne przyniosły cenne wyniki, związek między witaminą A a zdrowiem kości pozostaje niejasny. Aby ustalić związek przyczynowy, konieczne są bardziej kontrolowane badania. Dlatego potrzebne są dalsze badania w celu weryfikacji zaobserwowanych korelacji.
Poziomy witaminy A ma wpływ na ryzyko złamań, należy pamiętać, że nie są one jedynym decydującym czynnikiem. Znaczący wpływ ma również dostępność innych niezbędnych składników odżywczych, takich jak witamina D. Chociaż poziom witaminy A jest kluczowym czynnikiem określającym ryzyko złamań, nie powinien być jedynym czynnikiem branym pod uwagę. Dostępność innych ważnych składników odżywczych, takich jak witamina D, również ma znaczący wpływ na zdrowie kości.
Łamliwość włosów i kości jako objawy niedoboru witaminy A
Wraz z wiekiem utrzymanie zdrowych kości wymaga zrównoważonego spożycia niezbędnych składników odżywczych, takich jak białko, wapń, witamina D i witamina A. Podczas gdy białko, wapń i witamina D są kluczowymi składnikami odżywczymi dla zdrowych kości, witamina A ma również kluczowe znaczenie dla utrzymania kości w dobrej kondycji. W rzeczywistości niewystarczający poziom witaminy A jest związany ze złym stanem kości.
Badanie z International Journal of Environmental Research and Public Health opublikowane w 2017 roku ujawniło, że osoby z niedoborem witaminy A we krwi są bardziej podatne na złamania kości niż osoby z wystarczającym poziomem. Co więcej, niedawna metaanaliza badań obserwacyjnych wykazała, że osoby o najwyższym całkowitym spożyciu witaminy A w diecie są o 6% mniej narażone na złamania.
Drodzy Czytelnicy, czy wiedzieliście o roli witaminy A w organizmie?
Zainteresował Was ten temat? Jeśli chcecie dowiedzieć się o tym, że witamina A: reguluje wzrost tkanki nabłonkowej, jej niedobór odpowiada za zaburzenia widzenia, chroni nabłonek układu oddechowego, odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, jesteście ciekawi innych właściwości witaminy A oraz tego jaka jeszcze jest jej rola w organizmie oraz zalecane dzienne spożycie witaminy A, zapoznajcie się z Naszym ostatnim artykułem!
~TwojeZdrowie24
*Powyższy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie zastępuje on porady medycznej. Autor nie bierze odpowiedzialności za wykorzystanie informacji zawartych w serwisie do praktyki medycznej i leczniczej. Jeżeli po przeczytaniu artykułu Czytelnik ma wątpliwości co do swojego stanu zdrowia powinien niezwłocznie skontaktować się z lekarzem, a nie rozpoczynać leczenia na własną rękę w oparciu o treści zawartych na portalu TwojeZdrowie24.
