Świetlik lekarski to popularne zioło, które pomaga przy problemach z oczami. Jednak jego zastosowanie jest o wiele szersze. Roślina ta sprawdza się jako dodatek do maści i kosmetyków. Poznaj właściwości lecznicze świetlika i dowiedz się jak wykorzystać to niepozorne zioło.
Ziele świetlika, czyli mała roślina o wielkiej mocy
Świetlik lekarski lub świetlik łąkowy to po łacinie Euphrasia officinalis. Jest to niewielka roślina (ma mniej niż 30 cm wysokości), której łodyga pokryta jest włoskami. Jak wygląda świetlik? Charakterystyczne dla tego zioła są białe lub różowe kwiatki z żółtą plamką. Świetlik występuj głównie w Europie, w tym w Polsce. Na pewno nie raz zauważyłeś tę roślinę na obrzeżach lasów, wokół torfowisk, pastwisk, przydrożnych rowów. Jak więc widzisz, świetlik wybiera tereny podmokłe.
Świetlik bywa nazywany ptasim oczkiem, mlecznym złodziejem, a nawet świeczką. Musisz wiedzieć, że w roślinie tej znajduje się wiele składników takich jak:
- garbniki,
- flawonoidy,
- aukubina,
- kwasy fenolowe, w tym kwas kawowy, kwas chlorogenowy, kwas kumarowy,
- pochodne kumaryny,
- olejek eteryczny,
- sole mineralne z przewagą związków miedzi i manganu.
Świetlik łąkowy — jakie ma właściwości?
Ziele świetlika i jego właściwości znane są od czasów starożytnych. Roślina ta wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Świetlik wykorzystuje się do przemywania oczu, ponieważ jest on doskonały, jeśli chodzi o zwalczanie stanów zapalnych oraz bakteryjnych oczu, powiek i spojówek. Na bazie świetlika lekarskiego powstało wiele kremów i maści, które stosuje się do pielęgnacji skóry wokół oczu. Świetlik łąkowy ma zastosowanie lecznicze, także jeśli chodzi o zwalczanie jęczmienia, ropnia, czy chorób alergicznych oczu. Świetlik łagodzi także zmęczenie i przekrwienie oczu, dlatego poleca się go osobom, które dużo czasu spędzają przed ekranem komputera lub telewizora, bądź cierpią na zespół suchego oka.
Nietypowe zastosowanie ziela świetlika
Ziele świetlika było od lat wykorzystywane w medycynie ludowej. Świetlik przede wszystkim stosowano w leczeniu:
- dolegliwości skórnych,
- chorób oczu,
- alergii,
- kaszlu,
- bólu głowy,
- bezsenności.
Bardzo wiele właściwości leczniczych przypisuje się odwarowi z ziela świetlika. Stosuje się go nie tylko w chorobach oczu, ale także żołądka i wątroby (pobudza wydzielanie soków żołądkowych podobnie jak zioła na wątrobę: https://twojezdrowie24.pl/2022/03/07/ziola-na-watrobe/). Świetlikiem leczy się zaburzenia trawienia i kolkę żółciową. Jeśli cierpisz na obniżone ciśnienie, odwar z ziela świetlika podwyższy je.
Ziele świetlika wraz z innymi wyciągami ziołowymi
Świetlik to jak już wiesz, złodziej mleczny. Skąd jednak taka jego nazwa? Nie zakłada się plantacji świetlika, ponieważ roślina ta pasożytuje na korzeniach innych rośli, wysysając z nich soki. Ziele to jednak jest bardzo przydatne w kosmetyce. Łagodzi zapalenie spojówek i brzegów powiek. Świetlik w połączeniu z chabrem, rumiankiem, arniką górską, oczarem i bławatkiem to częsty składnik kremów i żeli do pielęgnacji skóry wokół oczu. Kosmetyki ze świetlikiem poleca się osobom, które mają rozszerzone naczynia krwionośne (na przykład posiadają cerę naczynkową).
Z ziela świetlika przygotujesz także napar. Jego właściwości łagodzące są nieocenione w infekcjach górnych dróg oddechowych. Łagodzą podrażnione gardło, chrypkę i napady kaszlu. Świetlik sprawdzi się również jako tonik do twarzy — okłady z tego zioła świetnie odświeżają cerę i likwidują opuchliznę wokół oczu.
Kiedy zbierać ziele świetlika?
Roślina kwitnie w okresie od czerwca do końca września. Wtedy też jest najlepszy czas na zbiory świetlika (łącznie z łodygą). Ziele ścina się, kiedy jest sucho i na płatkach kwiatów oraz na łodygach nie osadza się rosa. Zebrane ziele suszy się w przewiewnych miejscach. Jednak wiedz, że aby uzyskać kilogram suszu, należy zebrać 3,5 świeżego ziela.
Pamiętaj, że świetlik lekarski, jak każde zioło, może powodować szereg działań niepożądanych. Jeśli zastosujesz krople do oczu z wyciągami z tej rośliny, możesz odczuwać ich swędzenie i pieczenie. Kiedy cierpisz na cukrzycę, z właściwości świetlika korzystaj z rozwagą. Ziele obniża bowiem poziom cukru we krwi.
Najczęściej jednak zioło przykłada się do oczu, smaruje je maściami, żelami lub po prostu zakrapla. Ziele świetlika to surowiec zielarski, połączenie świetlika lekarskiego ze świetlikiem łąkowym. Grecka nazwa rośliny to euphrosyne i oznacza „dobry nastrój”.
Bibliografia:
Górnicka J. Ziołowe ABC. Receptury natury, 2014,
Znajdek-Awiżeń P., Studzińska-Sroka E. Bylka W., Ziele świetlika — działanie i zastosowanie lecznicze, stan badań, Borgis — Postępy Fitoterapii 4/2013.
