DietaMedycyna konwencjonalnaZdrowie

Homocysteina — czy jest groźna dla zdrowia?

Homocysteina bywa nazywana „nowym cholesterolem”. To nic innego jak aminokwas powstający w procesie trawienia białek. Jeśli stężenie homocysteiny we krwi jest w normie, wpływa to na regenerację komórek i tkanek w organizmie człowieka. Co jednak w przypadku, kiedy homocysteiny jest za dużo? Zwiększa się ryzyko chorób tarczycy (niedoczynności) oraz schorzeń sercowo-naczyniowych. Realnym zagrożeniem staje się także miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, udar mózgu i zawał serca.

Czym jest homocysteina?

Homocysteina jest aminokwasem siarkowym. Powstaje ona w wyniku fizjologicznych przemian metioniny (egzogenny aminokwas siarkowy występujący w pokarmach białkowych), które zachodzą we wnętrzu wszystkich komórek. Po tych przemianach organizm transportuje ją do osocza krwi. U zdrowego człowieka poziom homocysteiny reguluje wątroba. Ów proces zachodzi przy pomocy witamin z grupy B: B6, B9 (kwasu foliowego) i B12. Nadmiar homocysteiny usuwają nerki. Zwykle stężenie homocysteiny we krwi znajduje się na stałym poziomie. Zależne jest ono od wieku, płci, diety, aktywności fizycznej, a także kondycji wątroby i nerek.

Jakie jest prawidłowe stężenie homocysteiny we krwi?

Prawidłowy poziom homocysteiny we krwi wynosi od 5 do 15 moli/litr. Podana norma nie powoduje rozwoju blaszek miażdżycowych i nie przyczynia się do powstawania zakrzepów. Przekroczony poziom homocysteiny w osoczu to oznaka hiperhomocysteinemii. Homocysteina 10-13 moli/litr ma niekorzystny wpływ na naczynia krwionośne (ich śródbłonek).

Kiedy wykonać badanie homocysteiny?

Niewydolność nerek i niedobory witamin z grupy B są częstym wskazaniem do wykonania badania homocysteiny. Poziom homocysteiny ustala się na podstawie badania krwi (pacjent przychodzi na nie na czczo). Szczególnie osoby, które cierpią na:

  • miażdżycę,
  • chorobę wieńcową,
  • hiperlipidemię,
  • zespół metaboliczny,
  • zakrzepicę żylną,

powinny wytyczyć poziom homocysteiny. Również wegetarianie i weganie narażeni są na niedobory kwasu foliowego, a także witaminy B12.

Hiperhomocysteinemia, czyli zaburzenia w metabolizmie homocysteiny

Przyczyną zbyt wysokiego poziomu homocysteiny we krwi (hiperhomocysteinemii) są mutacje genetyczne. To one zmniejszają aktywność enzymów uczestniczących w przemianach homocysteiny (beta synatza cystationiny oraz reduktaza metylenotetrahydrofolianowa). Przykładem może być również mutacja genu MTHFR, która prowadzi do zaburzeń metylacji kwasu foliowego.

Przyczyny wysokiego poziomu homocysteiny:

  • niewydolność wątroby i nerek,
  • niedobór kwasu foliowego lub witaminy B12 – są one określane jako modulatory homocysteiny; kwas foliowy i kobalamina regulują procesy przemiany homocysteiny do innych związków, ich zbyt niski poziom powoduje, że homocysteina nie jest prawidłowo metabolizowana, co wpływa na jej wysokie stężenie,
  • nadmierne spożycie białek bogatych w metioninę (metionina to prekursor homocysteiny w organizmie),
  • niedoczynność tarczycy,
  • spożywanie alkoholu,
  • palenie papierosów,
  • choroba Cushinga,
  • stosowanie niektórych leków (na przykład L-dopy).

Jak obniżyć poziom homocysteiny?

Za utrzymanie prawidłowego stężenia homocysteiny odpowiada kwas foliowy, witamina B6 i B12. Jeśli cierpisz na schorzenie, jakim jest homocystinuria (występowanie utlenionej formy homocysteiny w moczu), zastosuj dietę ubogometioninową i przyjmuj betainę (pochodna glicyny, czyli jednego z aminokwasów białkowych). Źródłem betainy są na przykład czerwone buraki. Aby obniżyć wysokie stężenie homocysteiny, należy spożywać produkty bogate w kwas foliowy:

  • warzywa zielone — sałatę, szpinak, brokuły, brukselkę i pietruszkę,
  • rośliny strączkowe — fasolę, soczewicę, ciecierzycę i groch,
  • pełnoziarniste pieczywo,
  • fermentowane produkty mleczne — jogurty, kefiry, maślanki,
  • jajka,
  • mięso drobiowe oraz wątróbkę.

Witamina B12 znajduje się w produktach pochodzenia zwierzęcego. To dlatego właśnie weganie i wegetarianie mają problem z tym, aby ją uzupełnić. Witaminę B6 znajdziesz w mięsie, rybach, roślinach strączkowych, marchwi, papryce i brukselce.

Metabolizm homocysteiny a depresja i choroby neurodegeneracyjne

Badanie poziomu homocysteiny warto wykonać także przy podejrzeniu depresji. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ wiele badań wykazało związek z niskim poziomem serotoniny (neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za nastrój). Podwyższenie stężenia homocysteiny obserwuje się często u mężczyzn w średnim wieku cierpiących na zaburzenia nastroju. Ten sam podwyższony poziom homocysteiny może odpowiadać za depresję poporodową u kobiet.

Zbyt wysoki poziom homocysteiny to czynnik ryzyka rozwoju chorób neurodegeneracyjnych (choroba Alzheimera i Parkinsona). Wraz z wiekiem wzrasta stężenie homocysteiny. Wpływ na to mają niedobory witamin z grupy B12. Liczne badania wykazały, że odpowiednia suplementacja jest w stanie zmniejszyć tempo zmian neurologicznych i tym samym zahamować symptomy choroby Alzheimera u seniorów. 

Bibliografia:

Szczeklik A., Undas A. Homocysteina w żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej, Czynniki Ryzyka, 2005, 

Ryglewicz D, Graban A. Zaburzenia metabolizmu homocysteiny w chorobach zwyrodnieniowych ośrodkowego układu nerwowego, Czynniki Ryzyka, 2005, 

Kozłowska-Wojsciechowska M. Jak zapobiegać hiperhomocysteinemii? Naturalne źródła folianów i witamin z grupy B w polskiej diecie, Czynniki Ryzyka, 2005.

Powiązane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Back to top button

Wybierz który hotel ci odpowiada
Musisz wybrać termin który chcesz zarezerwować. Oprócz tego możesz także zadać pytania lub dodać coś od siebie.

Wymień 100 punktów na 1 warrant