Stres – niebezpieczny dla zdrowia? Do czego prowadzi przewlekły stres?
Definicja stresu
Stres jest zespołem zmian psychicznych i fizycznych, będących następstwem sytuacji określanej jako przewyższającą możliwości poradzenia sobie z nią przez człowieka. Stres towarzyszy ludziom praktycznie od urodzenia. Doświadcza go nawet niemowlę, w momencie kiedy odczuwa brak obecności swojej mamy lub też jego potrzeby nie są wystarczająco zaspokajane. Stres sam w sobie jest potrzebny w życiu każdego człowieka, gdyż w niektórych sytuacjach pomaga, mobilizuje oraz inspiruje. Istnieje jednak niska tolerancja na bodźce, wywołana przez różnego rodzaju sytuacje i wydarzenia życiowe, która może prowadzić do wystąpienia długotrwałego, chronicznego stresu.
Co wywołuje stres przewlekły?
Czynniki wyzwalające stres są indywidualne, ale do najczęstszych przyczyn stresu zalicza się:
- problemy w pracy lub utrata jej
- rozwód lub problemy w związku
- śmierć bliskiej osoby
- problemy zdrowotna
- trudna sytuacja finansowa
Jak reaguje organizm na stres chroniczny?
Reakcje organizmu na stres są różne i indywidualne, w zależności od stopnia nasilenia problemu. Obserwuje się zmiany fizyczne, psychiczne oraz intelektualne. Do zmian fizycznych należą
• ból głowy lub żołądka
• przyspieszone tętno oraz kołatanie serca
• zawroty głowy
• biegunka lub zaparcia
• nadpotliwość
• wypadanie włosów
• ogólne zmęczenie
• bezsenność
• zmniejszone libido
Stres wywołuje również szereg nieprzyjemnych objawów psychicznych i emocjonalnych tj.:
• poczucie rozpaczy i lęku
• uczucie silnego napięcia, nerwowość, wybuchowość oraz płaczliwość
• ograniczenie kontroli nad sobą i własnym zachowaniem
• odrzucanie pomocy i unikanie kontaktu z ludźmi
• myśli samobójcze
Można zaobserwować również zmiany intelektualne u ludzi zmagających się ze stresem długotrwałym. Należą do nich:
• zaburzenia pamięci i koncentracji
• uczucie pustki w głowie
• nieracjonalność myślenia
• zwolniony refleks oraz obniżona efektywność
• gonitwa myśli
Konsekwencje stresu przewlekłego
Długotrwałego stresu i objawów z nim związanych nie należy lekceważyć, ponieważ mogą doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Niepokojące symptomy to:
• migrenowe lub napięciowe bóle głowy – zwykle narastające wieczorem i zlokalizowane w okolicy skroni i potylicy
• problemy z układem pokarmowym – nierzadko skutkujące wrzodami żołądka lub zespołem jelita wrażliwego
• choroby układu krążenia – po dłuższym narażaniu na stres mogą zakończyć się zawałem serca
• problemy psychiczne – często prowadzące do zaburzeń depresyjnych lub nerwicowych
• zaburzenia snu – często objawiające się bezsennością lub koszmarami sennymi, co w ostateczności może doprowadzić do spadku koncentracji lub obniżenia odporności
Leczenie
Wdrożenie leczenia stresu chronicznego jest niezwykle istotne, gdyż zbyt długa jego obecność może być destrukcyjna. Objawy przewlekłego stresu można złagodzić za pomocą:
• technik relaksacyjnych, w tym jogi, medytacji lub relaksacji oddechowej
• wypoczynku i regeneracji sił
• aktywności fizycznej
• terapii tańcem i ruchem
• muzykoterapii
• aromaterapii
• metody Jacobsona lub Schultza
Pomocna może być również dieta psychobiotyczna, bogata w świeże warzywa i owoce, produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe oraz sfermentowaną żywność. Niedobór magnezu, potasu, witamin z grupy B oraz kwasów omega 3, 6 i 9 również może być przyczyną stresu. Warto korzystać z różnych metod, natomiast trzeba pamiętać, że nie na każdego dana metoda może zadziałać. Nie należy obawiać się również pomocy specjalisty. Rozmowa z terapeutą zapewni profesjonalne wsparcie, pomoże dobrać odpowiednie leczenie oraz sprawi, że chory poczuje się lepiej.
