Skuteczne strategie radzenia sobie ze stresem

Każdy z nas czasem się stresuje. Stan chwilowego podenerwowania może być wywołany ważnym dla nas zdarzeniem takim jak egzamin, uroczystość rodzinna czy ważny projekt w pracy. Stres jest naturalny i może nam pomagać w motywowaniu się do działania. Jednak wiele osób odczuwa niepokój i napięcie zbyt często i stan ten staje się dla nich szkodliwy. Jak zatem radzić sobie z tym zjawiskiem? Czy istnieją skuteczne strategie radzenia sobie ze stresem? Na te pytania postaram się odpowiedzieć w tym materiale.

Jak wspominałam w poprzednim artykule „Pozytywne podejście do życia a zdrowie” negatywne i pesymistyczne podejście do życia, a w konsekwencji duża ilość stresu mogą być przyczyną wielu chorób. Bardzo wiele zależy od naszych indywidualnych predyspozycji, ponieważ to, co u jednych osób wzmaga determinacje i motywuje do działania, u innych działa paraliżująco i odbiera siły.

Jak podaje Encyklopedia PWN stres jest to „stan obciążenia systemu regulacji psychicznej powstający w sytuacji zagrożenia, utrudnienia lub niemożności realizacji ważnych dla jednostki celów, zadań, wartości”. [6]

Jak radzić sobie ze stresem, napięciem, niepokojem, nerwami?

„N. S. Endler i J. D. A. Parker wymienili następujące style radzenia sobie ze stresem:

a.         styl skoncentrowany na zadaniu;

b.         styl skoncentrowany na emocjach;

c.         styl skoncentrowany na unikaniu” [4,5]

Pierwszy styl polega na podjęciu w obliczu stresu wysiłku, aby rozwiązać dany problem. Drugi styl – skoncentrowany na emocjach, przejawia się skupieniem przede wszystkim na swoich indywidualnych przeżyciach i odczuciach. Trzeci rodzaj postawy to unikanie problemu. Osoba radząca sobie w ten sposób z problemem po prostu nie myśli o stresującym ją czynniku. Wypiera jego istnienie, co często przyczynia się do pogłębiania się i nawarstwiania problemów.

Według psychologów najkorzystniejszy jest styl skoncentrowany na zadaniu – aktywne podejście do problemu jest budujące. Człowiek, który tak postępuje nie traci energii na zamartwianie się. Ponadto wykazuje się odwagą, ponieważ stawia czoła wyzwaniu, co później przynosi mu satysfakcję.

Czy stres jest niebezpieczny dla zdrowia?

Symptomy takie jak drżenie rąk, nadmierne pocenie się, podwyższone ciśnienie krwi, ucisk w klatce piersiowej, bóle głowy często sygnalizują wysoki poziom stresu. Jeśli stan silnego niepokoju i zdenerwowania trwa zbyt długo bez przerwy może działać wyniszczająco na nasz organizm. Z powodu stresu wiele osób nie jest w stanie zasnąć ani nic zjeść. Inni popadają w uzależnienia próbując rozładować napięcie.

Sposoby na rozładowywanie stresu

„W myśl nowego podejścia stres to rodzaj szczególnej transakcji (układu dynamicznych, zmieniających się relacji człowieka ze światem), zachodzących pomiędzy człowiekiem i jego otoczeniem zewnętrznym lub w jego świecie wewnętrznym, ocenianej przez człowieka jako zagrażająca, szkodliwa lub stanowiąca wyzwanie, ze względu na istotne dla niego cele, wartości, systemy przekonań i poczucie dobrostanu (well being).” [1]

W związku z tym jest to sprawa indywidualna oraz subiektywna. To czy dane zdarzenie nas stresuje, zależy od naszych poglądów, wcześniejszych doświadczeń, nastawienia. Sposoby na rozładowanie stresu, również muszą być dostosowane do nas – każdy jest inny i każdy musi znaleźć swój sposób na relaks. Oto kilka propozycji:

1. Gorąca kąpiel z pachnącym olejkiem
2. Dobra książka
3. Ciekawy film/serial
4. Spacer na łonie natury
5. Drzemka
6. Aktywność fizyczna
7. Joga
8. Rozmowa z przyjacielem
9. Słuchanie muzyki
10. Rozwijanie hobby
11. Medytacja (zajrzyj do artykułu pt. “Czy mindfulness jest sposobem na stres?”)

Powyższe przykłady to czynności, które wiele osób postrzega jako odprężającą formę rozrywki. Jednak dla kogoś najlepszym relaksem może być gotowanie czy sprzątanie (które innym kojarzą się z przykrym obowiązkiem domowym). Inna osoba może odpoczywać uprawiając ekstremalne sporty (np. jeżdżąc na motorze). Każdy sposób, który wybierzemy (w granicach rozsądku i bez szkody dla innych) jest dobry! Najważniejsze aby działał! Można też wybierać różne formy relaksu w zależności od nastroju, pogody itp.

Czy pozwalasz sobie na odpoczynek?

„Najlepszym lekarstwem jest spokój”

Publius Iuventius Celsus

Jednak tego spokoju ludziom XXI wieku brakuje. Wielu z nas nieustannie stara się być „produktywnym”. Można to zjawisko określić jako pewien trend, który przekonuje nas, że każda sekunda naszego dnia powinna przynosić wymierny efekt. Czy nie zapominamy jednak o odpoczynku?

“36 proc. Polaków nie umie zapomnieć o pracy podczas wakacyjnego wyjazdu. Efekt jest taki, że po wakacjach wracamy jeszcze bardziej zmęczeni, niż byliśmy przed urlopem. Kluczowa jest tutaj czysta głowa oraz umiejętność zapomnienia, choć na chwilę, o pracy. Ważny jest relaks, robienie tego, co faktycznie sprawia nam przyjemność, oraz spędzanie czasu z bliskimi – doradza dr Karolina Oleksa-Marewska, psycholog z Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu.” [6]

Warto zastanowić się kiedy zatraciliśmy zdolność odpoczynku? Większość z nas w dzieciństwie bez problemu, z podejściem lekkoducha oddawała się zabawie. Tak zwany chillout był dla nas oczywisty i stres odczuwaliśmy sporadycznie na przykład przed sprawdzianem. Niestety w dorosłym życiu przez nadmiar obowiązków nawet nie myślimy żeby wpisać na listę “do zrobienia” relaksu. Nawet na wakacjach myślimy co będzie po nich. Co możesz zrobić aby to zmienić?

Zacznij od zmiany nastawienia!

To jak myślimy o stresie, o sobie oraz swojej pracy ma tutaj kluczowe znaczenie. Jeśli postrzegamy swoją wartość przez pryzmat wykonanych obowiązków, to sami uniemożliwiamy sobie odpoczynek bez wyrzutów sumienia. Zmiany nastąpią dopiero gdy zrozumiemy, że praca i relaks jako dwa istotne w naszym życiu obszary powinny być przez nas na równi respektowane. Jeśli dotarłeś aż tu, dziękuję za czas poświęcony na przeczytanie artykułu! Zachęcam do wpisania w tym tygodniu do kalendarza chociaż jednej przyjemnej i odprężającej aktywności!