Pyłek kwiatowy powstaje w komórkach pyłkowych pylników roślin, zbierany jest przez pszczoły i przenoszony do ula. Pszczelarze odbierają jego nadmiar pszczołom. Następnie jest on suszony w temperaturze do 40ºC, zamrażany lub w inny sposób konserwowany. Jest cennym produktem odżywczym i leczniczym o złożonym składzie chemicznym. Stwierdzono, że występują w nim m.in.: białka, aminokwasy egzo- i endogenne, enzymy roślinne, węglowodany, tłuszcze właściwe, sterole, witaminy, biopierwiastki, kwasy organiczne i substancje o działaniu antybiotycznym.
Dzięki takiemu składowi można wyjaśnić znaczące i różnorodne sukcesy terapeutyczne, udokumentowane w literaturze naukowej. Istotne jest to, że makro- i mikroelementy pyłku kwiatowego znajdują się w nim w korzystnych dla organizmu człowieka ilościach i proporcjach.
Kurację pyłkową należy rozpoczynać od kilku gramów na dobę, stopniowo zwiększając ją w ciągu 3-4 dni do zalecanej dawki. Przyswajalność substancji biologicznie aktywnych znajdujących się w pyłku kwiatowym zachodzi w przewodzie pokarmowym człowieka na drodze enzymatycznej, bez zniszczenia egzyny (zewnętrzna grubsza ścianka otaczająca ziarno) ziaren pyłku. Moczenie w ciepłej wodzie powoduje pęcznienie ziaren, a ich przyswajalność w przewodzie pokarmowym człowieka wzrasta z 30 do 70%. Trawienie pyłku kwiatowego u człowieka jest procesem złożonym. Wpływa regenerująco na ludzki metabolizm oraz zaburzenia w poszczególnych schorzeniach, ponieważ jest on nośnikiem wszystkich niezbędnych biokatalizatorów, które mogą być dostarczane nieprzerwanie przy codziennym jego spożywaniu.
Dzięki właściwościom przeciwbakteryjnym pyłek kwiatowy okazał się skuteczny w leczeniu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, leczeniu zaparć, jak i biegunek towarzyszących temu schorzeniu. Dzięki zawartym w nim enzymom wzmaga czynność wydzielniczą żołądka i zapewnia właściwą perystaltykę jelit. Zapobiegawcze przyjmowanie pyłku nie dopuszcza do odnawiania się wrzodów. Eliminuje lub zmniejsza szkodliwe oddziaływanie szeregu czynników chemicznych na organizm człowieka. Wykazuje działanie ochronne, polegające na uniemożliwianiu wiązania substancji toksycznych, wspomaga odbudowę tkanki wątrobowej.
Pyłek normalizuje zaburzoną przemianę białek przy schorzeniach wątroby oraz ułatwia odnawianie tkanki wątrobowej uszkodzonej innymi przewlekłymi chorobami lub przyjmowaniem dużej ilości leków. Wpływa korzystnie na metabolizm lipidów w wątrobie, powodując obniżenie ich zawartości i ograniczenie ich odkładania w wyniku przewlekłych chorób takich jak zatrucia, alkoholizm, cukrzyca. Ponadto podnosi odporność organizmu na zakażenia, zwiększa ilość limfocytów, zwiększa ilość przeciwciał, przyspiesza leczenie zakażeń. Pyłek kwiatowy pomaga poprawić wydajność pracy serca, a tym samym zredukować jego niewydolność, długotrwałe jego zażywanie prowadzi do likwidacji zastojów żylnych. Obniża poziom tłuszczów w surowicy krwi, hamuje zlepianie płytek krwi, zapobiega powstawaniu miażdżycy, wspomaga leczenie stanów pozawałowych. Jego składniki, dzięki właściwościom odżywczym i tonizującym wzmacniają naczynia krwionośne, a występująca w pyłku rutyna zwiększa elastyczność naczyń krwionośnych i zapobiega ich pękaniu. Wykazują one również wyraźne działanie na układ krwiotwórczy, dlatego może być stosowany przy niedokrwistości, a zwłaszcza przy niedokrwistości z niedoboru żelaza.
Wyciągi z pyłku kwiatowego wykazują lecznicze działanie w schorzeniach gruczołu krokowego. Terapeutyczną skuteczność można wyjaśnić jego działaniem przeciwzapalnym, przeciwobrzękowym, antybiotycznym jak również wspomagającym odporność organizmu na zakażenia.
W przewlekłym zapaleniu wspomaga leczenie prostaty antybiotykami i fizykoterapią. Pyłek pszczeli wspólnie z miodem może służyć do leczenia chorób alergicznych, skutecznie leczy katar sienny, astmę lub znacznie łagodzi ich objawy.
Jego korzystne działanie potwierdzono również w psychiatrii, poprawia psychiczne samopoczucie człowieka. Jego normalizujący wpływ na system nerwowy polega z jednej strony na działaniu pobudzającym w depresjach, z drugiej strony na działaniu uspokajającym w stanach podniecenia i nerwicach. Dodatek pyłku pozwala na obniżenie dawki leków antydepresyjnych, ponadto pyłek chroni organizm przed uzależnieniem na te preparaty. Pyłek dzięki właściwościom odżywczym reguluje aktywność systemu nerwowego, a poprzez polepszenie ukrwienia tkanki nerwowej podnosi sprawność umysłową, likwiduje stany apatii, przemęczenia umysłowego i fizycznego oraz nadużywania alkoholu. Zwiększa ukrwienie tkanki nerwowej, podwyższa sprawność psychiczną, zwiększa koncentrację układu nerwowego. Wyciągi z pyłku kwiatowego zwiększają wydzielanie insuliny, natomiast spożywany przez chorych na cukrzycę skutecznie pomaga obniżyć im poziom cukru we krwi. Poprawia ostrość widzenia, dzięki dużej zawartości witaminy B2 i innych bioelementów.
Wyciągi z pyłku kwiatowego mają silne działanie przeciwdrobnoustrojowe, działają na bakterie i na grzyby. Jest skuteczny w leczeniu stanów zapalnych jamy ustnej, szczególnie gdy jest użyty razem z propolisem. Stwierdzono istotny wpływ wodnego wyciągu pyłku kwiatowego na hodowlę komórkową nowotworu gardła u ludzi. Zaobserwowano również, że wyciąg z pyłku sosny wykazuje silniejsze działanie przeciwbólowe niż porównywana aminopiryna. Wyciąg wodny z pyłku czystka żywicowego ma silne właściwości hamujące na migrację, namnażanie się i tworzenie naczyń krwionośnych. Właściwość ta jest istotna w przypadku ciężkich chorób nowotworowych, unaczynienia siatkówki oraz miażdżycy. Pyłek kwiatowy wykazuje ochronne działanie przed promieniowaniem jonizującym oraz hamuje starzenie się organizmu. Przy jego stosowaniu zaleca się ostrożność u osób wykazujących nadwrażliwość na składniki niektórych pokarmów, a także cierpiących na pyłkowicę i astmę oskrzelowa atopową.
Bibliografia:
- Czarnecki R. 2012. Pszczeli pyłek kwiatowy w Apiterapii. Wydawnictwo Multipol Kraków.
- Habryka C. Pyłek pszczeli produktem pracy pszczół, W: Lewandowicz G. i Le Thanh-Blicharz J. Bioprodukty – pozyskiwanie, właściwości i zastosowanie w produkcji żywności Poznań 2016, 13-20.
- Noskowicz-Bieroniowa H. 2010. Co może miód. Agencja Wydawniczo-Usługowa, Kraków.
- Rocchetti G., Castiglioni S., Maldarizzi G., Carloni P., Lucini L. UHPLC-ESI-QTOF-MS phenolic profiling and antioxidant capacity of bee pollen from different botanical origin. International Journal of Food Science and Technology 2019, 54, 335-346.
- Wyzner K. 2012. Produkty pszczele w profilaktyce i leczeniu. Pszczelarstwo, 3, 7-8.
