DietaZdrowie

Nadwaga i otyłość – przyczyny, podział, diagnostyka

Nadwaga i otyłość to choroby, których przyczyną jest przewlekły nadmiar tkanki tłuszczowej w organizmie. Zwiększają ryzyko wystąpienia wielu poważnych chorób, takich jak cukrzyca, choroby sercowo-naczyniowe, choroby układu oddechowego czy nowotwory.

Nadwaga i otyłość są zwykle diagnozowane na podstawie wskaźnika masy ciała (BMI). Oblicza się go dzieląc masę ciała w kilogramach przez kwadrat wzrostu w metrach. Wartości BMI powyżej 25 kg/m2 uważane są za nadwagę, a powyżej 30 kg/m2 za otyłość.

Istnieją różne rodzaje otyłości, w tym otyłość brzuszną, gdzie nadmiar tkanki tłuszczowej gromadzi się w okolicach brzucha. To wiąże się z większym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy typu 2.

Diagnostyka nadwagi i otyłości powinna obejmować również badania laboratoryjne. Takie jak pomiar poziomu glukozy, cholesterolu i trójglicerydów we krwi oraz badania funkcji tarczycy i innych narządów wewnętrznych. W diagnostyce nadwagi i otyłości ważna jest także ocena stylu życia, w tym nawyków żywieniowych i aktywności fizycznej.

Przyczyny nadwagi i otyłości

Przyczyny nadwagi i otyłości są wielorakie. Do najważniejszych z nich należą:

  1. Nadmierna podaż kalorii w stosunku do zapotrzebowania organizmu. Zbyt duża ilość spożywanego jedzenia w stosunku do ilości zużywanej energii prowadzi do nagromadzenia nadmiaru tłuszczu w organizmie.
  2. Brak aktywności fizycznej i siedzący tryb życia. Brak ruchu i niska aktywność fizyczna prowadzą do spadku zapotrzebowania energetycznego organizmu, co sprzyja odkładaniu się tłuszczu.
  3. Genetyka i predyspozycje dziedziczne – istnieją pewne genetyczne uwarunkowania, które mogą prowadzić do rozwoju nadwagi i otyłości.
  4. Nieprawidłowa dieta, zawierająca zbyt dużo tłuszczów i węglowodanów prostych. Spożywanie zbyt dużo kalorii, tłuszczów i cukrów może prowadzić do nagromadzenia tkanki tłuszczowej w organizmie.
  5. Stres i zaburzenia emocjonalne. Stres i zaburzenia emocjonalne, takie jak depresja, mogą prowadzić do nadmiernej podaży pokarmu i odkładania się tkanki tłuszczowej w organizmie.
  6. Nieprawidłowe funkcjonowanie układu hormonalnego. Zaburzenia hormonalne, takie jak niedoczynność tarczycy, mogą wpływać na przemianę materii i prowadzić do nadwagi lub otyłości.

Diagnostyka otyłości

Diagnostyka otyłości opiera się na określeniu wskaźnika masy ciała (BMI), który jest prostym sposobem oceny ilości tkanki tłuszczowej w organizmie. BMI oblicza się dzieląc masę ciała (w kilogramach) przez wzrost (w metrach) podniesiony do kwadratu. Wartości BMI pozwalają na określenie, czy mamy do czynienia z niedowagą, wagą prawidłową, nadwagą czy otyłością. Wartości BMI poniżej 18,5 oznaczają niedowagę. Między 18,5 a 24,9 to wartość prawidłowa, a między 25 a 29,9 to nadwaga, a powyżej 30 to otyłość.

Jednakże, należy pamiętać, że BMI może być niewystarczającym wskaźnikiem w przypadku osób o dużej masie mięśniowej, takich jak kulturysty lub sportowcy, a także u osób starszych i kobiet w ciąży.

W diagnostyce otyłości można wykorzystać także inne wskaźniki, takie jak obwód talii i obwód bioder. Obwód talii powyżej 94 cm u mężczyzn i powyżej 80 cm u kobiet oznacza otyłość brzuszną, która wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia chorób metabolicznych. Natomiast stosunek obwodu talii do obwodu bioder pozwala na ocenę typu otyłości – wartość powyżej 1 u mężczyzn i 0,85 u kobiet wskazuje na otyłość typu androidalnego, czyli tłuszcz zgromadzony w okolicy brzucha.

Diagnostyka otyłości może również obejmować badania krwi w celu wykluczenia zaburzeń metabolicznych, takich jak cukrzyca czy choroby tarczycy. W niektórych przypadkach konieczne może być przeprowadzenie badań obrazowych, takich jak tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny, w celu dokładnego określenia ilości i lokalizacji tkanki tłuszczowej w organizmie.

Nadwaga i otyłość – sposoby klasyfikacji masy ciała oraz tkanki tłuszczowej

Nadwaga i otyłość mogą być klasyfikowane zgodnie z różnymi sposobami, w zależności od kryteriów, które przyjmiemy.

Sposoby klasyfikacji masy ciała:

  1. BMI (Body Mass Index) – najczęściej stosowany wskaźnik masy ciała, obliczany jako stosunek masy ciała do wzrostu, podniesionego do kwadratu. Wartości BMI pozwalają na określenie, czy mamy do czynienia z niedowagą, wagą prawidłową, nadwagą czy otyłością.
  2. WS (Wzrost-Stosunek) – stosunek obwodu talii do wzrostu. Wskaźnik ten pozwala na ocenę ilości tłuszczu brzusznego, który wiąże się z większym ryzykiem chorób metabolicznych.

Sposoby klasyfikacji tkanki tłuszczowej:

  1. Otyłość typu androidalnego – tłuszcz gromadzi się głównie w okolicy brzucha, tworząc tzw. oponkę. Związana jest z większym ryzykiem chorób metabolicznych, takich jak cukrzyca, choroby serca i układu krążenia.
  2. Otyłość typu gynoidalnego – tłuszcz gromadzi się głównie w okolicy ud i pośladków. Jest to forma otyłości związana z mniejszym ryzykiem chorób metabolicznych niż otyłość typu androidalnego.
  3. Otyłość mieszana – tłuszcz gromadzi się zarówno w okolicy brzucha, jak i ud i pośladków.

Ważne jest, aby ocena masy ciała i tkanki tłuszczowej była dokładna i zróżnicowana. Niektóre osoby z wysokim BMI lub dużą ilością tłuszczu w okolicy brzucha mogą być zdrowe, podczas gdy inne z niskim BMI lub niską ilością tłuszczu w okolicy brzucha mogą być chore. Dlatego ważne jest, aby uwzględnić również inne czynniki, takie jak styl życia, nawyki żywieniowe i aktywność fizyczna, podczas oceny ryzyka zdrowotnego.

Podział otyłości ze względów etiopatogenetycznych

Ze względów etiopatogenetycznych podział obejmuje różne typy otyłości, w zależności od przyczyn występowania choroby.

  1. Otyłość pierwotna (idiopatyczna) – to rodzaj otyłości, którego przyczyny nie są dokładnie znane. Może mieć podłoże genetyczne, a także wynikać z czynników środowiskowych, takich jak niezdrowa dieta i brak aktywności fizycznej.
  2. Otyłość wtórna – to otyłość, która jest wynikiem innych chorób lub stanów patologicznych organizmu. Może to być spowodowane chorobami hormonalnymi, takimi jak zespół Cushinga, hipotyreoza, zaburzenia hormonalne, zaburzenia metaboliczne, a także stosowaniem niektórych leków, jak np. kortykosteroidy.
  3. Otyłość jatrogenna – to otyłość, która jest wynikiem leczenia innych chorób, np. stosowania leków, które mogą powodować wzrost masy ciała, takich jak niektóre leki psychotropowe, leki przeciwzapalne czy leki stosowane w terapii przeciwnowotworowej.
  4. Otyłość neurogeniczna – to otyłość wynikająca z uszkodzenia ośrodka głodu i sytości w mózgu. Może to być spowodowane chorobami neurologicznymi, takimi jak uraz mózgu czy guzy mózgu.
  5. Otyłość psychogenna – to otyłość wynikająca z zaburzeń emocjonalnych i psychicznych, takich jak depresja, stres czy zaburzenia odżywiania.

Podział otyłości ze względu na przyczynę występowania ma duże znaczenie w planowaniu leczenia i zapobieganiu chorobie. W przypadku otyłości wtórnej konieczne jest leczenie choroby podstawowej, która jest jej przyczyną, a także modyfikacja stylu życia. W przypadku otyłości pierwotnej ważne jest wprowadzenie zdrowej diety i regularnej aktywności fizycznej, a także w niektórych przypadkach stosowanie farmakoterapii lub zabiegów chirurgicznych.

Powiązane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Back to top button

Wybierz który hotel ci odpowiada
Musisz wybrać termin który chcesz zarezerwować. Oprócz tego możesz także zadać pytania lub dodać coś od siebie.

Wymień 100 punktów na 1 warrant