Oparzenia -Jak postępować w przypadku oparzenia

Oparzenia to obrażenia skóry i/lub tkanek podskórnych spowodowane działaniem ciepła, promieniowania, substancji chemicznych, prądu elektrycznego lub innych czynników. Wyróżniamy kilka rodzajów oparzeń, w tym:

1. Termiczne – powstają w wyniku działania ciepła, takiego jak ogień, gorąca woda, para czy kontakt z rozgrzanymi przedmiotami.
2. Chemiczne – wywołane są kontakt z substancjami chemicznymi, takimi jak kwasy, zasady, alkohole i inne.
3. Promieniowaniem – powstają na skutek naświetlania ciałem promieniowaniem ultrafioletowym lub jonizującym.
4. Prądem elektrycznym – wywołane są przez prąd przemienny lub stały.

Objawy oparzenia zależą od jego stopnia:

1. Oparzenie pierwszego stopnia charakteryzuje się zaczerwienieniem skóry, bólem i pieczeniem.
2. Oparzenie drugiego stopnia objawia się bólem, zaczerwienieniem, pęcherzami wypełnionymi płynem oraz otwartymi ranami.
3. Oparzenie trzeciego stopnia powoduje martwicę tkanek, bóle, uszkodzenie nerwów i naczyń krwionośnych oraz zwykle wymaga leczenia szpitalnego.

W przypadku oparzenia ważne jest, aby jak najszybciej podjąć odpowiednie kroki. Przy oparzeniach pierwszego stopnia zaleca się przepłukanie skóry zimną wodą lub przyłożenie zimnego okładu, a także stosowanie maści lub żelu chłodzącego. W przypadku oparzeń drugiego stopnia zaleca się przemywanie skóry zimną wodą i przykładanie chłodnych okładów, a także stosowanie maści lub kremów przyspieszających gojenie się skóry.

W przypadku oparzeń trzeciego stopnia konieczna jest natychmiastowa pomoc medyczna, ponieważ zwykle wymagają one specjalistycznego leczenia, takiego jak przeszczep skóry czy operacja plastyczna. Ważne jest również unikanie prób usuwania odzieży lub innych przedmiotów przyklejonych do spalonej skóry, ponieważ może to pogorszyć stan poszkodowanego. W każdym przypadku oparzenia ważne jest zachowanie spokoju i skontaktowanie się z lekarzem lub numerem alarmowym.

Objawy oparzeń

Objawy oparzeń zależą od stopnia uszkodzenia tkanek i są różne w zależności od stopnia oparzenia. Oparzenia można podzielić ze względu na stopień nasilenia na oparzenia pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia.

Oparzenia pierwszego stopnia charakteryzują się zaczerwienieniem skóry, lekkim obrzękiem i bólem. Obrzęk i zaczerwienienie zanikają zazwyczaj po kilku dniach.

Oparzenia drugiego stopnia objawiają się występowaniem pęcherzyków wypełnionych płynem w obrębie skóry. Skóra jest mocno zaczerwieniona, bolesna, a przy dotyku pęcherzyki pękają, pozostawiając otwarte rany. Leczenie oparzeń drugiego stopnia polega na odpowiedniej pielęgnacji ran, zastosowaniu odpowiednich maści i/lub opatrunków.

Oparzenia trzeciego stopnia objawiają się zniszczeniem wszystkich warstw skóry, a nawet tkanki podskórnej i mięśniowej. Skóra jest sucha, woskowa lub węglowa, a rana jest bezbolesna. W przypadku oparzenia trzeciego stopnia konieczne jest natychmiastowe leczenie, ponieważ istnieje ryzyko zakażenia rany i innych powikłań, takich jak sepsa.

W przypadku dużych oparzeń, zwłaszcza tych trzeciego stopnia, objawy mogą obejmować również wstrząs, zaburzenia oddychania, a nawet utratę przytomności.

Podział oparzeń termicznych ze względu na głębokość uszkodzenia

Oparzenia termiczne ze względu na głębokość uszkodzenia dzielą się na:

1. Oparzenia I stopnia – uszkodzenie warstwy naskórka; objawiają się zaczerwienieniem, bólem, obrzękiem i uczuciem pieczenia skóry.
2. Oparzenia II stopnia – uszkodzenie warstwy skóry właściwej; dzielą się na dwa podtypy:

• Oparzenia IIa stopnia powierzchowne – dotyczące skóry właściwej, ale bez uszkodzenia jej warstwy podskórnej; objawiają się zaczerwienieniem, bólem, obrzękiem, pęcherzami wypełnionymi płynem oraz bolesnymi, mokrymi ranami.
• Oparzenia IIb stopnia głębokie – obejmujące warstwę skóry właściwej oraz część jej warstwy podskórnej; objawiają się bólem, obrzękiem, tworzeniem się suchych, żółtych strupów, zmniejszeniem lub utratą czucia oraz zaburzeniami pigmentacji skóry.

3. Oparzenia III stopnia – uszkodzenie wszystkich warstw skóry, a czasem także tkanki podskórnej i mięśniowej; objawiają się suchymi, brunatnymi strupami, zanikiem skóry, zmniejszeniem lub utratą czucia oraz zaburzeniami pigmentacji.
4. Oparzenia IV stopnia – obejmujące uszkodzenie wszystkich warstw skóry, tkanki podskórnej, mięśni i kości; objawiają się zniszczeniem tkanki, trwałym uszkodzeniem struktur i zaburzeniami funkcji, a czasem nawet grożą amputacją kończyny.

Postępowanie w przypadku oparzeń

W przypadku oparzeń ważne jest, aby jak najszybciej zapewnić sobie pomoc medyczną. W zależności od stopnia oparzenia, postępowanie może różnić się nieco. Poniżej przedstawiamy ogólne zasady postępowania w przypadku oparzeń:

1. Bezpieczeństwo – jeśli oparzenie wynikało z pożaru lub eksplozji, należy upewnić się, że nie ma dalszego zagrożenia. Warto zabezpieczyć miejsce zdarzenia i wyłączyć źródło ognia.
2. Ochłodzenie – w przypadku oparzenia termicznego należy jak najszybciej schłodzić miejsce oparzenia. Najlepiej to zrobić za pomocą zimnej wody (ok. 15-20°C) lub chłodnej okładziny. Ochłodzenie powinno trwać ok. 10-20 minut. Ważne, aby woda nie była zbyt zimna, ponieważ może to prowadzić do kolejnych uszkodzeń skóry.
3. Opatrzenie – po schłodzeniu miejsca oparzenia, należy chronić skórę przed zakażeniem. W zależności od stopnia oparzenia, stosuje się różne metody opatrunku. W przypadku lekkiego oparzenia, można stosować maści i kremy z aloesem, pantenolem czy witaminą E. W przypadku głębszych oparzeń, konieczne jest specjalistyczne opatrzenie, które przyspiesza proces gojenia i zapobiega infekcjom.
4. Leczenie bólu – oparzenia są bardzo bolesne, dlatego należy zadbać o złagodzenie bólu. W tym celu można stosować leki przeciwbólowe, takie jak paracetamol czy ibuprofen.
5. Wizyta u lekarza – w przypadku oparzenia głębszego niż I stopnia (czyli dotyczącego skóry i tkanki podskórnej) lub zajmującego większą powierzchnię ciała, konieczna jest wizyta u lekarza. Lekarz oceni stopień oparzenia i zdecyduje, czy konieczne jest specjalistyczne leczenie.

W przypadku oparzenia chemicznego lub porażenia prądem, należy natychmiast wezwać pomoc medyczną. W takich przypadkach nie należy próbować samodzielnie udzielać pomocy, ponieważ może to zaostrzyć stan poszkodowanego.