Oligospermia to stan, w którym ilość plemników obecnych w nasieniu jest niższa niż uznana za normę. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), norma ilości plemników wynosi co najmniej 15 mln plemników na mililitr nasienia. Oligospermia jest jednym z najczęstszych powodów niepłodności u mężczyzn.
Oligospermia może być podzielona na trzy stopnie nasilenia:
- lekka oligospermia, gdy liczba plemników wynosi między 10 a 15 mln/ml nasienia,
- umiarkowana oligospermia, gdy liczba plemników wynosi między 5 a 10 mln/ml nasienia,
- ciężka oligospermia, gdy liczba plemników wynosi mniej niż 5 mln/ml nasienia.
W przypadku stwierdzenia oligospermii zaleca się wykonanie dodatkowych badań i konsultację urologa, androloga lub specjalisty ds. niepłodności.
Definicja choroby
Oligospermia to stan, w którym ilość plemników w ejakulacie mężczyzny jest mniejsza niż normalna. Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), oligospermia występuje, gdy liczba plemników wynosi mniej niż 15 milionów na mililitr nasienia. Oligospermia może być przyczyną trudności w poczęciu dziecka, ponieważ zmniejsza szansę na zapłodnienie komórki jajowej. Przyczyny oligospermii mogą być różne, w tym problemy hormonalne, infekcje, urazy jąder, choroby genetyczne, a także czynniki środowiskowe, takie jak palenie tytoniu, nadmierne spożycie alkoholu i narażenie na substancje chemiczne.
Oligospermia – przyczyny
Oligospermia może mieć różne przyczyny, zarówno genetyczne, jak i środowiskowe. Poniżej przedstawiam najczęstsze przyczyny oligospermii:
- Problemy hormonalne – zaburzenia hormonalne, takie jak niedoczynność tarczycy, nadczynność przysadki mózgowej lub niedobór testosteronu, mogą wpływać na produkcję plemników.
- Infekcje – zakażenia układu rozrodczego, takie jak zapalenie gruczołu krokowego lub infekcje układu moczowego, mogą wpływać na produkcję plemników.
- Uszkodzenia jąder – uszkodzenia jąder, spowodowane urazami, chorobami lub zabiegami chirurgicznymi, mogą wpływać na produkcję plemników.
- Choroby genetyczne – niektóre choroby genetyczne, takie jak zespół Klinefeltera, mogą wpływać na produkcję plemników.
- Czynniki środowiskowe – narażenie na substancje chemiczne, takie jak pestycydy, herbicydy, metale ciężkie, a także palenie tytoniu i nadmierne spożycie alkoholu, mogą wpływać na produkcję plemników.
- Niezdrowy styl życia – otyłość, brak aktywności fizycznej, dieta uboga w składniki odżywcze i niezdrowy styl życia mogą również wpłynąć na produkcję plemników.
W niektórych przypadkach przyczyna oligospermii może być trudna do zidentyfikowania.
Rozpoznanie oligospermii
Rozpoznanie oligospermii opiera się na badaniu nasienia, które określa liczbę plemników, ich ruchliwość, morfologię i inne właściwości. Najczęściej wykorzystywanymi testami są analiza nasienia oraz test postkoitalny.
Analiza nasienia to badanie mikroskopowe nasienia pod kątem liczby, ruchliwości i morfologii plemników. Aby uzyskać wynik analizy nasienia, mężczyzna musi oddać próbkę nasienia do laboratorium. Warto pamiętać, że wynik analizy nasienia może być czasami nierzetelny i wymaga powtórzenia badania.
Test postkoitalny, zwany również testem plemników w śluzie szyjki macicy, polega na ocenie ilości i ruchliwości plemników w próbce śluzu szyjki macicy, pobranej bezpośrednio po stosunku płciowym.
W niektórych przypadkach, gdy podejrzewa się problemy hormonalne lub choroby genetyczne, lekarz może zalecić dodatkowe badania krwi lub genetyczne.
Ostateczna diagnoza oligospermii powinna być postawiona przez lekarza specjalizującego się w problemach związanych z płodnością.
Leczenie
Leczenie oligospermii zależy od przyczyny i stopnia nasilenia choroby. W niektórych przypadkach, takich jak problemy hormonalne, leczenie może polegać na zastosowaniu terapii hormonalnej lub leków, które poprawiają funkcję jąder. Przy infekcji, stosuje się antybiotyki lub leki przeciwzapalne.
W przypadkach, gdy przyczyna oligospermii jest nieznana lub nie jest możliwe wyleczenie choroby, stosuje się różne metody wspomagające poczęcie, takie jak in vitro lub inseminacja. Ważne jest, aby mężczyzna prowadził zdrowy styl życia, unikał nadmiernego spożycia alkoholu, palenia tytoniu oraz narażenia na substancje chemiczne, ponieważ te czynniki mogą wpłynąć negatywnie na ilość i jakość plemników.
W przypadkach, gdy przyczyna oligospermii jest związana z niezdrowym stylem życia, mężczyzna może wprowadzić zmiany w swojej diecie, zwiększyć aktywność fizyczną oraz zacząć unikać stresu. Czasami zmiana stylu życia może być wystarczająca, aby poprawić jakość nasienia.
Należy pamiętać, że leczenie oligospermii jest zawsze ustalane indywidualnie przez lekarza, a skuteczność terapii może być różna w zależności od przyczyny i stopnia nasilenia choroby.
