Miodem może być tylko produkt wytwarzany przez pszczoły z pożytków naturalnie występujących w przyrodzie, do których zalicza się nektar i spadź.
Ziołomiód produkowany jest na bazie roślin, które nie są miododajne i nie mogłyby w naturalny sposób służyć pszczołom do produkcji miodu. Dlatego też, nie używa się t nazwy „miód ziołowy”, która to mogłaby sugerować, że powstał on dokładnie tak samo, jak miód nektarowy czy tez spadziowy. Poza określeniem „ziołomiód” spotkać się można z takimi nazwami jak „sokomiody”, „herbamiody” czy „miody sokowe”. Pszczelarz decyduje kiedy pszczoły zajmą się produkcją ziołomiodu, ponieważ on dostarcza pożywkę. Najczęściej jest to okres, w którym brakuje nektaru do produkcji miodu. Można powiedzieć, że ziołomiód to dobrze zakonserwowane zioła.
Miód i zioło
Kolor naturalnych miodów często wskazuje na ich pochodzenie. Naturalne miody różnią się kolorem, od prawie bezbarwnego (np.: koniczynowy miód) do bardzo ciemnego (np.: gryczany lub spadziowy). Kolor miodu jest ściśle związana z jego składem chemicznym, głównie od obecności pigmentów takich jak chlorofil, karotenoidy, czy też garbniki. W ziołomiodach, kolor zależy od mieszaniny surowca, czyli mieszanek podawanych pszczołom.
Na przykład, dodatek intensywnie czerwonych soków owocowych przyczynia się do uzyskania ziołomiodu o intensywnym zabarwieniu czerwonym.
Co to takiego ten ziołomiód?
Ziołomiody są produktami wytwarzanymi przez pszczoły, które są karmione specjalnymi mieszankami ziół, a więc źródłem ziołomiodów jest syrop ziołowy, pożywka wytwarzana przez człowieka.
Zatem ziołomiody są cennym produktem otrzymywanym przy udziale pszczół z ziół lub roślin, które nie wytwarzają nektaru, ani nie występuje na nich spadź, nie są więc przez pszczoły odwiedzane. Są to syropy soków roślin zielarskich z cukrem, przerobione i zakonserwowane przez pszczoły. Pszczoły, po pobraniu pożywki ziołowej traktują ją podobnie jak spadź lub nektar. Przy wprowadzeniu takiej pożywki do wola pszczoły dodają do niej inwertazę wraz z wydzieliną gruczołów ślinowych, która powoduje hydrolizę sacharozy do glukozy i fruktozy. Następnie pożywka trafia do komórek plastra, gdzie tworzy ziołomiód po zagęszczeniu i zamknięciu wieczkiem woskowym. Jest on gotowy do wybrania z ula po 5-6 dniach od złożenia do komórek plastrów. Średnio znajduje się w nich 17% wody, 79% cukrów ogółem, w tym: 67% cukrów redukujących oraz 6,5% sacharozy.
Skład ziołomiodów jest bogatszy od składu miodów nektarowych czy spadziowych ze względu na ich specyficzny sposób wytwarzania. Ziołomiody zawierają makro i mikro elementy oraz substancje czynne pochodzące z ziół.
Co zawiera w swoim składzie ziołomiód?
- Ziołomiody są szczególnie bogate w związki fenolowe stanowiące grupę substancji aktywnych pochodzenia roślinnego np.: flawonoidy, kwasy fenolowe czy antocyjany. Często są one nazywane związkami polifenolowymi lub polifenolami.
- Badania wykazały, że bogate są w makro- i mikroelementy oraz inne składniki pochodzące z ziół, zawierają również enzymy, przeciwbakteryjne inhibiny i inne składniki pochodzące od pszczół a dodawane przez nie w czasie przeróbki syropu. Poza kwasem askorbinowym nie zawierają innych witamin w znaczących ilościach.
- Najważniejszym występującym enzymem jest diastaza. Obejmuje ona α- i β-amylazę, które biorą udział w hydrolizowaniu skrobi do cukrów prostych.
- W porównaniu składu chemicznego ziołomiodów i miodów naturalnych wynika, że zawartość wody, cukrów ogółem i cukrów redukujących znajduje się na zbliżonym poziomie. Wykazują również podobne właściwości co miody odmianowe, w tym działanie lecznicze.
- Na przykład, dobre efekty terapeutyczne dało leczenie dzieci z zakażeniami górnych dróg oddechowych za pomocą ziołomiodu sosnowego.
- Odnotowano normalizację temperatury ciała, wyraźną poprawę samopoczucia, ustąpienie bólu gardła, kaszlu i kataru.
Działanie lecznicze ziołomiodu
Działanie lecznicze jest zależne od rodzaju rośliny oraz zioła użytego do jego wytworzenia. Jeżeli znamy działanie określonej rośliny leczniczej to również znamy działanie odpowiedniego ziołomiodu. Wykorzystywane są one w apiterapii, ale wytwarzane są nieco inaczej niż zwykłe miody. Oprócz właściwości wynikających z samego miodu posiadają właściwości dodanego ekstraktu roślinnego. Nie zastępuje on miodu i nie jest dla niego konkurencją, nie wolno ich przedawkować, ani bez potrzeby przedłużać ich stosowania.
Stosowanie ziołomiodu
- Zdecydowanie warto docenić zawartą w nim moc ziół i miodu, ponieważ takie połączenie gwarantuje nam lepsze funkcjonowanie oraz odporność organizmu.
- Ziołomiód to gęsty syrop, który można przyjmować bezpośrednio, jak również rozcieńczony wodą.
- Dzięki regularnemu spożywaniu ziołomiodu organizm człowieka będzie odporniejszy, poprawi się jakość snu, a także ogólne samopoczucie.
- Zaleca się stosowanie ziołomiodu zarówno przez osoby dorosłe, jak i dzieci, które z pewnością o wiele bardziej docenią jego słodki smak.
Każdy ziołomiód może stanowić dla naszego organizmu cenne lekarstwo. Pomimo tego wciąż niewiele osób kupuje ziołomiód dla siebie, chociaż z roku na rok o tym produkcie wytwarzanym z pomocą pszczół dowiaduje się coraz więcej osób.
Wytwarzanych jest kilkanaście ziołomiodów, które zostały przebadane klinicznie. Oddziaływanie ziołomiodów na organizm człowieka zostanie przedstawione w następnym artykule.
Bibliografia:
- Habryka C. 2014. Miód i produkty pszczele w zapobieganiu i leczeniu chorób; Witczak M., Jaworska G., Lulek B., Grega T., Witczak T. (red.); Bezpieczeństwo i produkcja żywności. Tom 1. Żywność i środowisko a bezpieczeństwo żywności – wybrane zagadnienia. Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu, 62-80;
- Kędzia B., Kostrzewski B. 2013. Ziołomiody cz.1. Historia, wytwarzanie, skład chemiczny. Pasieka, 4, 42-45.
- Kędzia B., Kostrzewski B. 2013. Ziołomiody cz.2. Skład chemiczny, wymagania normatywne. Pasieka, 5, 54-57.
- Socha R., Juszczak L., Pietrzyk S., Gałkowska D., Fortuna T., Witczak T. Phenolic profile and antioxidant properties of Polish honeys. International Journal of Food Science and Technology 2011, 46, 528–534.
- Socha R., Juszczak L., Pietrzyk S., Fortuna T. Antioxidant activity and phenolic composition of herbhoneys. Food Chemistry 113 (2009) 568–574.
