
Profilaktyka 40 plus to pilotażowy program Narodowego Funduszu Zdrowia oraz Ministerstwa Zdrowia, który rozpoczął się 1 lipca 2021 roku. Program ten jest odpowiedzią na problemy zdrowotne wśród dorosłych Polaków, wywołane pandemią koronawirusa, stresem oraz ograniczeniem dostępu do lekarza.
Program ten jest bezpłatny. Od dziś każdy Polak ma dostęp do pakietu badań diagnostycznych. Pomysł narodził się wraz z ograniczeniami w zakresie ruchu oraz dostępu do służby zdrowia związanych z pandemią koronawirusa.
– Epidemia koronawirusa wpłynęła na zmianę naszego stylu życia. Nagłe ograniczenie aktywności fizycznej oraz wzrost natężenia stresu spotęgował ryzyko zachorowania na choroby cywilizacyjne. W tym czasie zauważyliśmy mniejszą liczba przeprowadzonych badań w porównaniu do poprzedniego roku, które umożliwiłyby ich wczesne wykrycie, dlatego zdecydowaliśmy się na wprowadzenie programu badań profilaktycznych 40+ – poinformował dr Adam Niedzielski, Minister Zdrowia.
„Profilaktyka 40 plus” – termin badań, czyli ile potrwa program pilotażowy?
Okres realizacji zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2021 roku w sprawie programu pilotażowego obejmuje dwa etapy realizacji:
- Etap realizacji programu pilotażowego – 1 lipca do 31 grudnia 2021
- Etap ewaluacji programu – 3 miesiące od dnia zakończenie realizacji programu – od 1 stycznia 2022 do 1 marca 2022.
„Profilaktyka 40 plus” – Kto się kwalifikuje do badań?
Do badań kwalifikują się osoby, które:
- Ukończyły 40 rok życia (rok urodzenia) w momencie przeprowadzania badania,
- Nie korzystały ze świadczeń programu pilotażowego wcześniej,
- Odpowiedziały na pytania ankietowe programu za pośrednictwem infolinii lub internetowego konta pacjenta,
- Posiadają czynniki ryzyka choroby układu krążenia. Jest to warunek wykonania badania profilu lipidowego.
- Posiadają czynniki ryzyka cukrzycy. Podobnie, jak wcześniej, jest to warunek wykonania poziomu glukozy we krwi.
- Posiadają czynniki ryzyka raka jelita grubego. To warunek do wykonania badania krwi utajonej w kale.

„Profilaktyka 40 plus” – Jakie badania wykonamy?
Badania dla obu płci:
- Pomiar ciśnienia tętniczego,
- Zmierzenie masy ciała,
- Pomiar wzrostu,
- Obwód w pasie,
- Obliczenie BMI,
- Ocena miarowości rytmu serca.
Pakiet badań diagnostycznych dla kobiet i mężczyzn przedstawia tabela 1.
dla kobiet | dla mężczyzn |
– morfologia krwi obwodowej z wzorem odsetkowym i płytkami krwi; | – morfologia krwi obwodowej z wzorem odsetkowym i płytkami krwi; |
– stężenie cholesterolu całkowitego albo kontrolny profil lipidowy; | – stężenie cholesterolu całkowitego albo kontrolny profil lipidowy; |
– stężenie glukozy we krwi | – stężenie glukozy we krwi |
– AlAT, AspAT, GGTP | – AlAT, AspAT, GGTP |
– poziom kreatyniny we krw | – poziom kreatyniny we krw |
– badanie ogólne moczu | – badanie ogólne moczu |
– poziom kwasu moczowego we krwi | – poziom kwasu moczowego we krwi |
– krew utajona w kale – metodą immunochemiczną (iFOBT) | – krew utajona w kale – metodą immunochemiczną (iFOBT); |
– PSA – antygen swoisty dla stercza całkowity. |
Źródło: Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2021 r. w sprawie programu pilotażowego “Profilaktyka 40 PLUS”, Dz. U. 2021, poz. 1081

Czy muszę mieć skierowanie od lekarza, aby zrobić badania z programu „Profilaktyka 40 plus”?
NIE. Udział w programie nie wymaga skierowania lekarza.
Czy mam prawo wybrać świadczeniodawcę?
TAK. Wybierasz spośród podmiotów, które zawarły umowę o realizację programu pilotażowego.
„Profilaktyka 40 plus” – warunki organizacji
Po pierwsze, żeby móc skorzystać z programu “Profilaktyka 40 plus”, pacjent musi wypełnić ankietę elektroniczną w Internetowym Koncie Pacjenta (IKP). Po jej uzupełnieniu zostanie wygenerowane skierowanie na wykonanie pakietu badań, zgodnie z płcią oraz czynnikami ryzyka. Jeśli pacjent nie ma możliwości skorzystania z IKP, wówczas może otrzymać pomoc konsultanta infolinii Domowej Opieki Medycznej. Badania wykonywane są w medycznym laboratorium diagnostycznym posiadającym umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia na realizowanie tego programu.
Infolinia Domowej Opieki Medycznej
tel. 22 735 39 40
„Profilaktyka 40 plus” – realizacja i wyposażenie
Niezbędnymi osobami do realizacji programu są lekarz, felczer lub pielęgniarka.
Punkt powinien być wyposażony w sprzęt oraz aparaturę medyczną, taką jak:
- aparat do mierzenia ciśnienia tętniczego,
- waga medyczna ze wzrostomierzem,
- stetoskop
- taśma antropometryczna.
Powinien zostać również utworzony punkt pobrań materiałów do badań jak również pomieszczenia higieniczno-sanitarne dla pacjentów i osób towarzyszących, w tym co najmniej jedna kabina ustępowa z umywalką przystosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych lub o ograniczonej sprawności ruchowej.
Niezbędne jest także medyczne laboratorium diagnostyczne wpisane do ewidencji Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych.
A co z wynikami badań?
Wyniki badań powinny być wydane świadczeniobiorcy wraz z wartościami referencyjnymi
Dane medyczne w zakresie wyników badań laboratoryjnych wraz z opisem powinny zostać przekazane do Systemu Informacji Medycznej zgodnie z art. 10 ust.1. ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz.U. 2011 nr 113 poz. 657).

Jak założyć Internetowe Konto Pacjenta?
- Wejdź na www.pacjent.gov.pl.
- Wybierz jeden ze sposobów logowania:
- za pomocą profilu zaufanego (tutaj możesz założyć profil zaufany)
- za pomocą e-dowodu (tutaj dowiesz się więcej o e-dowodzie).
Więcej informacji uzyskasz na https://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/internetowe-konto-pacjenta/
Jeśli macie jakieś inne pytania, zadajcie je w komentarzu!