Propolis może być jedynym antybiotykiem, na który nie wytworzy się odporność mikroorganizmów.
Propolis potocznie nazywany kitem pszczelim jest żywicowatą, lepką substancją produkowaną przez pszczoły i stanowiącą połączenie woskowatej wydzieliny owadów z żywicą zebraną z roślin.
Jego aktywność biologiczna zależy głównie od zawartych w nim bioflawonoidów i ich roślinnych prekursorów. W propolisie wykryto kilkaset różnorodnych związków chemicznych: flawonoidy, kwasy aromatyczne, estry, alkohole, aldehydy, witaminy, terpeny, substancje lipidowe, mikroelementy istotne dla metabolizmu i rekonstrukcji odporności człowieka: selen, magnez, żelazo, miedź, cynk, chrom.
Lecznicze działanie jest efektem synergistycznym zawartych w nim związków chemicznych. Jedną z najbardziej znanych właściwości jest działanie antybiotyczne, szczególnie na bakterie i grzyby chorobotwórcze. Propolis może być jedynym antybiotykiem, na który nie wytworzy się odporność mikroorganizmów. Działa na wszystkie bakterie Gram+ i Gram-, tlenowe i beztlenowe. Powoduje on u bakterii uszkodzenie struktury ściany komórkowej oraz błony komórkowej i prowadzi do rozpadu bakterii. Atakuje wirusy doprowadzając do ich zniszczenia.
Przyjmowanie antybiotyków należy łączyć z przyjmowaniem propolisu, ponieważ zwiększa on ich działanie. Wykazuje silne działanie odnawiające tkanki chrzęstnej, łącznej, miękkiej oraz kostnej zębowej . Ma właściwości rekonstrukcyjne naczyń krwionośnych przez wpływ na ściany naczynia oraz na płynącą w nich krew, zwalcza odczyn zapalny w obrębie żył. Propolis niweluje możliwość działania złego cholesterolu na organizm, utrudnia przyklejanie się zakrzepów do ściany naczynia. Krwinki czerwone odzyskują elastyczność i możliwość przepływania przez małe naczynka. Zwiększa wyrzut krwi z serca, co poprawia cyrkulację krwi w mięśniu sercowym. Normalizuje cały układ pokarmowy pod względem czynnościowym i wydzielniczym. Leczy owrzodzenia żołądka i dwunastnicy.
Właściwości farmakologiczne propolisu umożliwiają miejscowe znieczulenie, regulację ciśnienia, wzmocnienie wydzielania żółci, odtruwanie wątroby. Propolis znalazł zastosowanie w profilaktyce i leczeniu grypy i przeziębień, a także zapaleń jamy ustnej i dziąseł. Ponadto zabezpiecza organizm przed zatruciem ołowiem i arsenem. Stosuje się go nie tylko wewnętrznie, ale również zewnętrznie przy chorobach skóry, schorzeniach chirurgicznych, otolaryngologicznych, ginekologicznych, położniczych oraz proktologicznych.
Preparaty propolisowe ze względu na działanie bakteriobójcze i bakteriostatyczne wpływają korzystnie na leczenie uszkodzeń skóry wywołanych drobnoustrojami opornymi na chemioterapeutyki i antybiotyki. Stosuje się do trudno gojących się ran pourazowych i pooperacyjnych, odmrożeń, odleżyn, a także oparzeń chemicznych, termicznych i popromiennych. Preparaty te oczyszczają ranę z martwych tkanek, przyczyniają się do szybszego zbliznowacenia rany, działają przeciwzapalnie i przeciwbólowo. Badania kliniczne wykazały, że podawanie propolisu chorym wyraźnie zmniejszyło proces zapalny i miało wpływ na leczenie ran pooperacyjnych. Czas oczyszczania ran z ropy i komórek martwiczych uległ skróceniu o około 6 dni. U chorych przyjmujących propolis szybciej ustępowało osłabienie i niedomagania, temperatura ciała normalizowała się oraz powracał apetyt i sen. W przypadku leczenia oparzeń ujawniono dużą skuteczność terapeutyczną oraz wysoką aktywność przeciwdrobnoustrojową i odnawiająca, szybkim gojeniu się ran i blizn oraz tworzeniu nowych tkanek, przy jednoczesnym braku objawów ubocznych.
Propolis powstrzymuje rozwój i rozrost komórek nowotworowych raka prostaty. Podawany codziennie powodował zatrzymanie wzrostu nowotworu. Jednak po zaprzestaniu przyjmowania preparatu guzy zaczęły powracać. Nie zabija raka prostaty, ale powoduje zatrzymanie jego rozrostu. Osoby uczulone na produkty pszczele nie powinny stosować propolisu, a przed zastosowaniem tych preparatów powinny wykonać test uczuleniowy.
Bibliografia:
- Czarnecki R. 2013. Propolis w Apiterapii. Wydawnictwo Multipol Kraków.
- Gierchatowski P .2012. Odwieczny potencjał pszczeli w leczeniu raka prostaty. Pszczelarstwo, 12, 15.
- Isidorov V. Alchemia Pszczół. Pszczoły i produkty pszczele oczami alchemika. Stróże 2013. Z.G. Colonel sp. J. Kraków 2013.
- Kędzia B., Hołderna-Kędzia E. 2007a. Próby stosowania propolisu w leczeniu ran, oparzeń i odleżyn. Pasieka , 21, 1, 40-43.
- Kędzia B., Hołderna-Kędzia E. 2007b. Próby stosowania propolisu w leczeniu ran, oparzeń i odleżyn część II. Pasieka, 22, 2, 46-49.
- Machado De-Melo, A. A., Almeida-Muradian, L. B. de, Sancho, M. T., Pascual-Maté, A. Composition and properties of Apis mellifera honey: A review. Journal of Apicultural Research 2017, 57, 1, 5–37.
