MedycynaMedycyna konwencjonalna

Otyłe dzieci – jak wygląda sytuacja epidemiologiczna?

Otyłość u dzieci to prawdziwa epidemia na świecie. Tymczasem sytuacja epidemiologiczna wskazuje, że z roku na rok liczba otyłych dzieci wzrasta. Dlatego nie ulega wątpliwości, że otyłość lub nadwaga u dzieci wiąże się ze złymi nawykami, które wynoszą nasze pociechy z domu i otoczenia oraz brakiem właściwych nawyków żywieniowych. W związku z tym, czy to nie my odpowiadamy za ich zdrowie w tym nadwagę i otyłość?

Otyłość dzieci w wieku 5-19 lat – sytuacja epidemiologiczna

Jak wynika z Raportu WHO z 2020 roku, od 2000 roku otyłość wzrosła 1,5 razy, a wśród dzieci w wieku od 5 do 19 lat podwoiła się (z 2,9% do 6,8%) już w 2016 roku. Co ważniejsze, liczba ta cały czas rośnie. Dlatego można mówić o prawdziwej epidemii otyłości.

Niestety, oprócz otyłości u dzieci występuje także nadwaga i ma ona niepokojąco wzrostowy trend. Tymczasem WHO szacuje, że na całym świecie 5,6% dzieci poniżej 5 roku życia miało nadwagę w 2019 roku. W rezultacie okazuje się, że liczba dzieci z nadwagą stanowiła ok. 38,3 mln, w porównaniu do 30,3 mln dzieci w 2000 roku. Innymi słowy, oznacza to wzrost dzieci z nadwagą o 26,4 %.  Z drugiej strony odsetek dzieci poniżej 5 roku życia z nadwagą spadł z 4,6% do 3,1% w 2019 roku w regionie afrykańskim. Mimo to ich liczba wzrosła o 2 mln – z 5,1 mln do 5,3 mln.

Gdzie żyje najwięcej otyłych dzieci?

W Europie otyłość wśród dzieci od 5 do 19 roku życia wynosi 8,6%. Według Raportu WHO w 2016 roku największy odsetek otyłości w powyższej grupie wiekowej wystąpił w takich krajach jak: Nauru (33,2%), Wyspy Cooka (32%), Palau (31,4%), Nieu (29,5%), Wyspy Marshalla (26,6%), Tonga (26,7%), Kiribati (23%), Kuwejt (22,9%), USA (21,5%), Katar (19,5%), Egipt (17,6%), Indie (17,3%), Chile (15,2%), Dominika (15%), Republika Dominikańska (15%), Irak (14,4%) Grecja (13,8%), Kanada i Zjednoczone Emiraty Arabskie (12,3%).

W Polsce otyłość u dzieci wynosi 9,1% w badanej grupie wiekowej.


słodycze a otyłość dzieci a sytuacja epidemiologiczna
Pixabay
RegionOdsetek dzieci otyłych w wieku od 5 do 19 lat
Region afrykański 2,8%
Region obu Ameryk 14,4%
Region południowo-wschodniej Azji 3,0%
Region europejski 8,6%
Region wschodniej części Morza Śródziemnego 8,2%
Region Zachodniego Pacyfiku 9,8%
Źródło: World Health Statistics, Monitoring health for the SDGs, WHO, Raport 2020, s. 73.

Rola rodziców w kształtowaniu nawyków a otyłość u dzieci

Rola rodziców w kształtowaniu nawyków żywieniowych jest ogromna. Dzieci stawiają za wzór rodziców, zarówno jeśli chodzi o sposób spędzania wolnego czasu, czytanie książek, jak i stosunek do żywienia. W związku z tym rola rodziców sprowadza się do wzięcia odpowiedzialności za prawidłowe karmienie dzieci.

Wielu rodziców nie zdaje sobie z tego sprawy, szczególnie jeśli są oni zapracowani, zabiegani i brak im czasu. Jednak to od nich zależy zdrowie fizyczne i psychiczne dziecka. Łatwiej bowiem radzić sobie dziecku szczupłemu, wesołemu i zdrowemu w grupie rówieśniczej niż otyłemu, spoconemu i zakompleksionemu. To od nas zależy przyszłość dzieci.

Zmniejszenie wielkości porcji wspomaga odchudzanie

Prof. Jeffrey M. Brunstrom

O otyłości brzusznej przeczytasz w artykułach:

Jak zapobiegać otyłości brzusznej?

Tłuszcz trzewny – czyli czym jest otyłość brzuszna?

Rodzina nie zawsze potrafi wpłynąć na styl odżywienia swojego dziecka, szczególnie mocno to przejawia się w późniejszym wieku młodzieńczym. Młodzież odrzuca rady i propozycje rodziców, trenując przy tym swoją niezależność, lub podąża za aktualną modą żywieniową.

Warto przyzwyczajać dzieci do jedzenia wspólnych posiłków przy stole, bez telewizora i innych rozpraszaczy uwagi. Jednym z czynników środowiskowych, który może mieć wpływ na rozwój otyłości u dzieci, są media.  Ich wpływ jest dwojaki. Po pierwsze zabierają czas, który dzieci mogłyby poświęcić na zwykłą zabawę, bieganie, uprawianie sportów, a z drugiej strony programują do spożywania niezdrowych produktów poprzez reklamy.

zdrowe jedzenie a otyłość u dzieci
Jedzenie zdjęcie utworzone przez mdjaff – pl.freepik.com

“Właściwe nawyki żywieniowe w dzieciństwie są często kontynuowane i wpływają na zdrowie, prawidłowe żywienie w dorosłym życiu”.

Hejda G., Małecka-Tendera E., Nawyki żywieniowe dzieci w wieku przedszkolnym. [W]:
Januszewicz P., Socha P., Mazur A. (red.), Żywienie w zdrowiu publicznym, Wydawnictwo
Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2009: 120–126.

Otyłość dzieci a właściwe nawyki żywieniowe

Prawidłowa waga jest elementem zdrowia. Warto pamiętać, że liczba komórek tłuszczowych rośnie stopniowo przez całe dzieciństwo w organizmie człowieka. Dlatego gdy rozpoczyna się okres dojrzewania, to tempo to wzrasta jeszcze bardziej. W rezultacie osiąga poziom jak w ciele dorosłego człowieka. Dlatego okres dojrzewania jest tak ważny dla utrzymania prawidłowej wagi i uniknięcia nadwagi lub otyłości w dorosłym wieku. Nadwaga w początkowej fazie wieku dojrzewania możliwa jest do rozwiązania, poprzez odpowiednią dietę i styl życia.

Wolniejsze tempo jedzenia powoduje zarówno wzrost deklarowanej przez nas sytości, jak i zmniejszenie rozmiaru posiłku. 

Prof. Jeffrey Michael Brunstrom

Kluczową rolę w kształtowaniu odpowiednich zachowań i nawyków żywieniowych mają pierwsze lata życia dziecka. Dlatego mogą one być swoistą bazą na całe życie. Jednak znaczyłoby to, że zachowania żywieniowe są poddawane wpływowi społecznemu. Dlatego wraz z uspołecznieniem, wejściem w daną grupę rówieśniczą, dzieci przyswajają nowe zachowania żywieniowe. Jeśli są one pozytywne, to pół biedy. Ale co, jeśli nie są?

styl życia a otyłość dzieci
Pixabay

Czy jednak wiesz, czym są właściwe nawyki żywieniowe?

Zdrowe nawyki żywieniowe muszą wykształcić przede wszystkim osoby otyłe i z nadwagą, a szczególnie dzieci z tymi problemami. Są to:

  • Spożywanie zdrowej, pełnowartościowej żywności,
  • Unikanie nadmiernej konsumpcji,
  • Spożywanie chudego mięsa, tłustych ryb, nasion strączkowych jako źródeł białka,
  • Owoce i warzywa jako zdrowa przekąska między posiłkami,
  • Unikanie posiłków typu fast food, żywności przetworzonej,
  • Czytanie etykiet na produktach (unikanie ukrytego cukru),
  • Unikanie nadmiernego spożywania soli i węglowodanów,
  • 4-5 posiłki rozłożone w czasie,
  • Unikanie słodyczy, kolorowych napojów,
  • Spokojne, powolne przeżuwanie pokarmów,
  • Unikanie jedzenia przed TV, komórką, komputerem.

Nie zapominaj o aktywności fizycznej!!!

Otyłość u dzieci a zdrowe nawyki żywieniowe

Literatura:
  1. Cox, J. S., Hinton, E. C., Sauchelli, S., Hamilton-Shield, J. P., Lawrence, N. S. & Brunstrom, J. M., When do children learn how to select a portion size? 1 Sep 2021, In: Appetite., s.164.
  2. Hejda G., Małecka-Tendera E., Nawyki żywieniowe dzieci w wieku przedszkolnym, [w:] Januszewicz P., Socha P., Mazur A. (red.), Żywienie w zdrowiu publicznym, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2009: 120–126.
  3. Korwin-Szymanowska A., Tuszyńska L., Zachowania żywieniowe jako nieodłączny element edukacji zdrowotnej – raport z badań, [w:] Znaczenie racjonalnego żywienia w edukacji zdrowotnej, red. A. Wolska-Adamczyk, WSIiZ, Warszawa 2015, s. 23-24.
  4. Wierzejska R., Znaczenie prawidłowego żywienia dzieci wieku przedszkolnym, [w:] Rekomendacje dla realizatorów żywienia z zakresu zasad prawidłowego żywienia dzieci w przedszkolach, red. J. Charzewska, Instytut Żywności i Żywienia, 2011, s. 9.
  5. WHO 2010, „Health Impact of Psychosocial Hazards at Work: An Overview”.

Powiązane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Sprawdź również
Close
Back to top button